Do sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển cho một ngành nên năm 2021 tồn tại tình trạng thí sinh ảo, một em đỗ vào nhiều trường đại học khác nhau. Đây là một trong những hạn chế của mùa tuyển sinh trước. Tuy nhiên, năm nay theo phương án tuyển sinh của các trường, nhiều phương thức xét tuyển vẫn được đưa ra, thậm chí còn nhiều hơn so với năm ngoái.

Mở cửa cho thí sinh

Theo thống kê của Bộ GDĐT, trong mùa tuyển sinh đại học năm 2022 sẽ có khoảng 20 phương thức xét tuyển khác nhau được các trường áp dụng. Trong đó, các phương thức được sử dụng chủ yếu là: xét tuyển dựa trên điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT, xét theo học bạ, xét tuyển thẳng, xét tuyển dựa trên điểm các kỳ thi riêng.

Khảo sát của phóng viên cho thấy, nhiều trường đại học lớn đều đưa ra từ 4 đến 6 phương thức xét tuyển. Theo lý giải của các trường, việc làm này nhằm tạo nhiều cơ hội trúng tuyển cho thí sinh.

Tư vấn về phương án tuyển sinh năm 2022, TS Nguyễn Tiến Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hà Nội cho biết, trường sẽ xét tuyển qua nhiều hình thức từ kết quả thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội, diện xét tuyển hồ sơ tài năng và xét tuyển qua điểm thi tốt nghiệp THPT.

Tương tự như năm 2021, chỉ tiêu tuyển sinh cũng không dành hết cho diện xét tuyển tài năng, đánh giá năng lực, Trường Đại học Hà Nội vẫn còn nhiều chỉ tiêu được dành cho xét tuyển điểm tốt nghiệp THPT.

Xu hướng chung của các trường năm nay là giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT, bổ sung thêm phương thức xét tuyển, trong đó nổi bật là việc sử dụng phương thức xét tuyển bằng kết quả kỳ thi đánh giá tư duy, đánh giá năng lực. 

Năm nay, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã đưa ra 3 phương án tuyển sinh cho năm 2022. Theo đó, trường thay đổi đáng kể về số chỉ tiêu. Cụ thể, trường dành 10% - 20% chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT; 60 - 70% tổng chỉ tiêu bằng hình thức xét kết quả kỳ thi đánh giá tư duy do trường tổ chức và 20 - 30% chỉ tiêu xét tuyển bằng phương thức xét tuyển tài năng.

Trong khi năm 2021, trường dành 80% - 85% cho phương thức xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT thì năm nay, có thể thấy trường giảm sâu chỉ tiêu tuyển sinh bằng phương thức xét tuyển truyền thống này.

Tương tự, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cũng dự kiến dành từ 10 – 15% cho phương thức này trong mùa tuyển sinh năm nay. Chỉ tiêu còn lại dành cho phương thức tuyển thằng và xét tuyển theo đề án riêng của trường.

Loại thí sinh ảo bằng cách nào?

Do sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển nên năm 2021 tồn tại tình trạng thí sinh ảo, một em đỗ vào nhiều trường đại học khác nhau. PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GDĐT cho biết, đây là một trong những hạn chế của mùa tuyển sinh trước.

Theo bà Thủy, việc các trường sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển cho một ngành nhưng phân bổ chỉ tiêu không hợp lý hoặc tuyển sinh không đúng với chỉ tiêu đã công bố cho từng phương thức xét tuyển dẫn đến thiếu công bằng đối với thí sinh.

Thực tế năm ngoái, tình trạng điểm trúng tuyển cao bất thường, thí sinh 30 điểm cũng không đỗ vào ngành học đã lựa chọn đã gây hệ quả không tốt trong dư luận xã hội.

Bên cạnh đó, các trường áp dụng nhiều phương thức tuyển sinh khách nhau nhưng không có biện pháp bảo đảm công bằng giữa các thí sinh, gọi thí sinh nhập học sớm mà không cập nhật dự liệu lên hệ thống chung dẫn tới tình trạng số lượng thí sinh ảo lớn, đồng thời chưa tạo điều kiện cho thí sinh lựa chọn được ngành học theo đúng nguyện vọng ưu tiên nhất.

Trước băn khoăn tình trạng này sẽ lặp lại trong mùa tuyển sinh năm nay khi các trường nở rộ nhiều phương thức xét tuyển, thậm chí nhiều hơn so với năm ngoái, PGS.TS Nguyễn Thu Thuỷ thông tin, năm nay, Bộ GDĐT dự kiến điều chỉnh một số nội dung trong công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng.

Trong đó có dự kiến xây dựng phần mềm lọc ảo chung cho tất cả phương thức xét tuyển, bao gồm cả phương thức xét tuyển riêng của các trường đại học thay vì chỉ lọc ảo theo phương thức xét tuyển dựa trên điểm Kỳ thi tốt nghiệp THPT như trước.

Theo điều chỉnh này, mỗi thí sinh sẽ chỉ đỗ 1 nguyện vọng ở 1 phương thức. Tình trạng 1 thí sinh đỗ vào nhiều trường ở nhiều phương thức xét tuyển khác nhau như các năm trước sẽ không còn.