Bùng phát trên mọi tuyến đường

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam (TCĐBVN - Bộ GTVT), mặc dù đã triển khai nhiều biện pháp  như trang bị trạm cân lưu động, cân xách tay cho lực lượng chức năng; xử lý vi phạm tải trọng ngay đầu nguồn hàng tại kho bãi, bến cảng nhưng… xe quá tải vẫn tái diễn, hoạt động công khai, làm hư hỏng đường sá, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông (TNGT), nhất là trên các tuyến đường dẫn vào các nhà máy sản xuất xi măng, bến cảng vật liệu xây dựng, công trình giao thông...hay những tuyến đường vắng bóng cảnh sát giao thông (CSGT), thanh tra giao thông.

Đơn cử như trên tuyến đường nối từ Quốc lộ (QL)1A vào khu vực nhà máy xi măng Xuân Thành, xi măng Thành Thắng (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) hiện nay, lực lượng chức năng TCĐBVN liên tục phát hiện, xử lý hàng loạt xe tải cơi nới thành thùng từ 30 - 50 cm, thậm chí 100 cm, chở đầy đất, đá, xi măng, vật liệu xây dựng... chạy bạt mạng.

Hay dọc tuyến tránh TP Phủ Lý (Hà Nam), tuyến Tỉnh lộ 494, QL21B... có hàng trăm xe tải Howo, DongFeng chở quá tải “rồng rắn” trên đường chạy vào mỏ đất tại địa phương. Chưa hết, ngay tại Thủ đô Hà Nội dọc tuyến QL32, QL21, đường Hồ Chí Minh, QL6 những ngày qua xuất hiện hàng loạt xe quá tải cơi nới thành thùng xe cao gấp 2 - 3 lần so với thiết kế để chở vật liệu xây dựng.

Quy định pháp luật đã có, chế tài xử phạt cũng phạt nặng hành vi chở quá tải, cộng với việc xe ra khỏi các mỏ, kho hàng, bến cảng, đều phải cân tải trọng. Vậy nhưng nhưng có cân hay không, hoặc việc không cân hay cân sai thì không có ai giám sát, bắt giữ, xử phạt... Vì vậy, tình trạng xe quá tải vẫn tiếp diễn.

Trao đổi vấn đề này, các chiến sĩ CSGT chốt trực trên các tuyến đường có nhiều xe quá tải hoạt động chia sẻ, xử lý xe quá tải cơi nới thành thùng, chở quá khổ là một trong những nhiệm vụ được lực lượng CSGT, liên ngành thực hiện thường xuyên, liên tục. Tuy nhiên, do các khu vực, tuyến đường ra vào các bến cảng, mỏ vật liệu... khá hẻo lánh, nhân lực mỏng, phát hiện, bắt giữ, xử phạt doanh nghiệp, lái xe, chủ xe này, lại có các xe khác chạy, nên không dễ xử lý triệt để.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ An toàn giao thông (ATGT - TCĐBVN), từ tháng 4/2014 - 8/2016, khi liên Bộ Công an và Bộ GTVT phối hợp thực hiện kiểm soát, xử lý vi phạm, xe quá tải đã giảm còn khoảng 10%. Tuy nhiên, từ năm 2017, khi kết thúc kế hoạch phối hợp liên ngành 12593 giữa ngành GTVT - Công an, xe quá tải bắt đầu tái diễn, xuất hiện nhiều trên các đoạn tuyến QL, Tỉnh lộ, một số đoạn đường cao tốc, khu vực có công trình xây dựng, mỏ khai thác khoáng sản. Giai đoạn năm 2016 - 2021, chỉ riêng lực lượng Thanh tra ngành GTVT đã kiểm tra hơn 2,7 triệu xe, trong đó phát hiện hơn 307.000 xe vi phạm về tải trọng, xử phạt nộp kho bạc nhà nước hơn 2.300 tỷ đồng.

Qua tìm hiểu, xe quá tải bùng phát trở lại nhức nhối và mức độ vi phạm chở quá tải ngày càng nghiêm trọng, tình trạng này kéo dài sẽ tàn phá đường sá nhanh. Hành vi vi phạm chở quá tải không phải là ngẫu nhiên, mà là cố ý, vì đem lại lợi ích cho một số người. Ngoài chủ xe, lái xe, không loại trừ tình trạng một bộ phận lực lượng chức năng làm công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm nhưng lại có hành vi bảo kê cho xe quá tải hoặc làm ngơ cho xe quá tải với bao biện là "phát triển kinh tế - xã hội" địa phương...

"Tối hậu thư"

Trước thực tế trên, Bộ GTVT vừa có văn bản yêu cầu Thanh tra Bộ, TCĐBVN, các Cục Hàng hải Việt Nam, Đăng kiểm Việt Nam, Đường thủy nội địa Việt Nam, Đường sắt Việt Nam và các Sở GTVT triển khai ngay kế hoạch cao điểm kiểm tra, kiểm soát tải trọng xe (KTTTX) trong toàn quốc.