Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang dẫn trước trong cuộc đua giành đề cử tổng thống của đảng Cộng hòa với gần 50 điểm phần trăm tại các cuộc thăm dò dư luận quốc gia. Điều đó đánh dấu sự trở lại nổi bật của một cựu Tổng thống Mỹ chỉ có một nhiệm kỳ.
Theo hãng Reuters, có bốn lý do tỷ phú này có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11/2024 trước ứng cử viên đương nhiệm của đảng Dân chủ, ông Joe Biden.
1. Sự không hài lòng của các cử tri
Nhà Trắng lập luận rằng nền kinh tế Mỹ đang ở trạng thái tốt, với tỷ lệ thất nghiệp giảm từ tỷ lệ 6,3% khi ông Trump rời nhiệm sở xuống mức thấp gần như lịch sử là 3,9%. Lạm phát cũng hạ nhiệt từ mức đỉnh hơn 9% vào tháng 6/2022 xuống còn 3,2% vào tháng 10 năm nay.
Nhưng phần lớn công chúng, bao gồm nhiều cử tri da màu và cử tri trẻ, lại suy nghĩ khác. Họ cho rằng tiền lương không bắt kịp với sự gia tăng chi phí của hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như ô tô, nhà ở, chi phí chăm sóc trẻ em và người già.
Khi ông Biden nói về nền kinh tế, người Mỹ nghĩ đến khả năng chi trả chứ không phải các chỉ số kinh tế. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy phần lớn cử tri coi đảng Cộng hòa là những người quản lý nền kinh tế tốt hơn, mặc dù ông Trump chỉ đưa ra những đề xuất thiếu rõ ràng.
2. Đề cập đến những mối lo lắng
Cử tri còn không yên tâm vì những lý do khác nằm bên ngoài nền kinh tế. Và ông Trump đã nêu ra một số nỗi lo lắng, cho dù chúng có thật hay không, mà nhiều người Mỹ da trắng gặp phải ở một đất nước ngày càng trở nên đa dạng về văn hóa.
Bên cạnh đó, những nền tảng cốt lõi trong cuộc sống – quyền sở hữu nhà, mức lương xứng đáng theo kịp lạm phát, giáo dục đại học – đang ngày càng trở nên xa vời tầm với của nhiều người dân Mỹ.
Nhiều cuộc thăm dò cho thấy cử tri đang lo lắng về tỷ lệ tội phạm và dòng người di cư đang vượt biên giới Mỹ - Mexico bất hợp pháp.
Ông Trump tỏ ra rất sâu sát trong việc “chỉ mặt, đặt tên” những nỗi sợ hãi đó, trong khi vẫn thể hiện mình là một nhân vật ngoài luồng của hệ thống chính trị Mỹ.
3. Được lòng nhiều cử tri
Trong khi những người chỉ trích trong đảng Cộng hòa, đảng Dân chủ và giới truyền thông coi ông là người không phù hợp với cương vị Tổng thống Mỹ thì hàng triệu cử tri không đồng ý như vậy.
Thay vào đó, nhiều người ủng hộ tin rằng ông là nạn nhân của một cuộc "săn phù thủy chính trị". Ít nhất một nửa số cử tri đảng Cộng hòa được Reuters/Ipsos khảo sát hồi đầu năm 2023 cho biết họ sẽ không ngần ngại bỏ phiếu cho ông Trump ngay cả khi ông ấy bị kết tội.
Ông Trump cũng có thể lấy ví dụ về 4 năm cầm quyền của mình và lập luận rằng bộ máy chính phủ khi đó phần lớn hoạt động bình thường, dù đôi lúc có hỗn loạn. Điều đó đi ngược lại với những lo ngại rằng ông không thể điều hành chính quyền, trong khi những cáo buộc tồi tệ nhất về ông - chẳng hạn như việc ông thông đồng với Nga - chưa bao giờ được chứng minh.
4. “Hưởng lợi” từ tổng thống đương nhiệm
Nhà Trắng cho đến nay vẫn chưa thể thuyết phục được phần lớn công chúng công nhận rằng các chính sách tạo việc làm của Tổng thống Biden - thông qua đầu tư mạnh mẽ của chính phủ vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất chip - đã tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của họ. Và ông Trump có thể tận dụng yếu tố đó.
Ông Biden cũng đang phải gánh trên vai hai cuộc chiến tranh nước ngoài gây chia rẽ người Mỹ, khiến tỷ lệ ủng hộ của ông bị ảnh hưởng.
Thông điệp “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump có thể gây được tiếng vang với những cử tri đang lo ngại về vấn đề Mỹ can thiệp sâu hơn vào cuộc xung đột của Ukraine hoặc Israel, trong khi ông Biden vẫn duy trì chính sách đối ngoại theo chủ nghĩa can thiệp truyền thống hơn.
Nhưng tại thời điểm này, khi còn 11 tháng đến Ngày bầu cử, ông Trump đang sở hữu cơ hội trở lại Nhà Trắng cao nhất kể từ khi ông rời nhiệm sở đến nay.
