Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (Hà Nội) cho biết trong 3 tháng đầu năm, Việt Nam ghi nhận 10 biến chủng SARS-CoV-2, dựa trên kết quả phân tích của 225 mẫu bệnh phẩm.

Đặc biệt, đợt dịch bùng phát phức tạp trong 2 tuần gần đây chủ yếu các ca bệnh nhiễm 2 biến chủng: B.1.617 (Ấn Độ); B.1.1.7 (Anh). Theo Giáo sư, tiến sĩ Lê Thị Quỳnh Mai, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương sự xuất hiện của các biến chủng nCoV mới không làm ảnh hưởng việc chẩn đoán, phát hiện người nhiễm virus tại nước ta.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long đánh giá đợt dịch lần này phức tạp hơn các đợt dịch trước, có đa ổ dịch, đa nguồn lây, đa chủng (với chủng của Anh và Ấn Độ) nên tốc độ lây nhiễm tăng cao hơn so với các đợt dịch trước. Đây là một trọng những nguyên nhân khiến tình hình dịch Covid-19 tại Việt Nam bất ngờ căng thẳng trở lại.

Biến chủng B.1.617 xuất hiện ở 11 ổ dịch, chùm ca bệnh

Theo Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, qua giải trình tự gene, biến chủng B.1.617 hay còn gọi là biến chủng kép từ Ấn Độ đã ghi nhận tại 10 ổ dịch trên cả nước. Đó là Yên Bái, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Nam Định, Hải Dương, Thái Bình, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Hà Nội, Bệnh viện K cơ sở Tân Triều và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2.

Ổ dịch liên quan biến chủng mới từ Ấn Độ được phát hiện đầu tiên tại Yên Bái. Đó là các bệnh nhân thuộc đoàn chuyên gia Trung Quốc, Ấn Độ và một lễ tân của khách sạn Như Nguyệt 2. Đây là nơi các chuyên gia cách ly tập trung.

Kể từ các ca bệnh này, biến chủng mới tiếp tục lây lan sang nhiều địa phương khác, điển hình là Vĩnh Phúc.

Đội quân phun khử khuẩn Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sơ 2 sau chùm ca mắc Covid-19. Ảnh: Việt Linh.

Ngoài ra, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 cũng bùng phát và ghi nhận số ca nhiễm virus tăng nhanh vì biến chủng này. Theo ông Phạm Ngọc Thạch, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho hay giải trình tự gene tại bệnh viện cho kết quả biến chủng virus từ Ấn Độ đã xâm nhập cơ sở y tế này. Đặc trưng khi nhiễm biến chủng Ấn Độ là đa số người mắc không có triệu chứng. Do đó, việc khám sàng lọc, đo thân nhiệt không thể phát hiện.

Tính đến 7h ngày 14/5, ổ dịch Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 đã phát hiện tổng cộng 304 người mắc Covid-19, nhiều nhất là bệnh nhân, người nhà, bác sĩ điều trị tại viện (96 ca).

Bệnh viện K cơ sở Tân Triều bị phong tỏa sáng 5/5. Ảnh: Quốc Vương.

Biến chủng virus từ Ấn Độ là biến chủng kép, mang tên B.1.617, do sinh đột biến ngay trên chủng B.1.1.7 từ Anh, có hai đột biến (E484Q và L452R) cùng lúc. Ban đầu, B.1.617 được phát hiện vào tháng 10/2020 tại Ấn Độ và ghi nhận thêm tại nhiều quốc gia khác.

Ngày 10/5, Tổ chức Y tế Thế giới xếp biến chủng này vào nhóm đáng lo ngại trên toàn cầu. Bác sĩ Vũ Minh Điền, Phó giám đốc Trung tâm Phòng, chống dịch và Tiêm chủng vaccine, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội), cho hay trung bình một bệnh nhân Covid-19 nhiễm biến chủng kép B.1.617 tại Ấn Độ lây sang cho 9-10 người. Con số này ở các chủng virus khác là 4 người.

“Đây là tiếng chuông cảnh tỉnh với các quốc gia xung quanh Ấn Độ, trong đó có Việt Nam. Khi biến chủng này xâm nhập, khả năng lây lan của chúng sẽ nhanh và mạnh hơn, dịch dễ bùng phát diện rộng”, bác sĩ Điền nhấn mạnh.

Phó giáo sư Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho biết theo các thông tin được công bố, biến chủng kép ở Ấn Độ có khả năng lây lan nhanh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa kết luận về sự gia tăng độc lực của biến chủng này.

Biến chủng kép B.1.6.17 trở thành nỗi ám ảnh với ngành y tế Ấn Độ. Ảnh: Reuters.

5 tỉnh, thành có người nhiễm biến chủng B.1.1.7

Theo kết quả giải trình tự gene của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, biến chủng B.1.1.7 đã xuất hiện tại 5 tỉnh, thành là Hà Nam, Hưng Yên, Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng. Những bệnh nhân tại Hà Nam, Hưng Yên, Hà Nội, TP.HCM đều có chung nguồn lây nhiễm từ BN2899, nam thanh niên trú tại Hà Nam, mắc Covid-19 sau khi kết thúc cách ly ở Đà Nẵng. Ổ dịch này đã phát hiện tổng cộng 20 người nhiễm nCoV.

Ngoài ra, kết quả giải trình tự gene ngày 15/5 của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Đà Nẵng cũng cho thấy bệnh nhân Covid-19 của thành phố nhiễm biến chủng B.1.1.7. Kết quả được thực hiện trên mẫu bệnh phẩm của 4 ổ dịch gồm khách sạn Phú An, khu công nghiệp An Đồn, bar New Phương Đông, thẩm mỹ viện Amida.

Giám đốc CDC Đà Nẵng cho biết đến nay địa phương vẫn chưa truy tìm được F0. Ngành y tế đang tiến hành song song việc xét nghiệm và tìm nguồn gốc.

Cơ quan chức năng phong tỏa tòa nhà 91 Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội, vì liên quan giám đốc Hacinco mắc Covid-19. Ảnh: Phạm Thắng.

Biến chủng B.1.1.7 cũng được WHO xếp vào nhóm “đáng lo ngại trên toàn cầu”. Đây cũng là biến chủng đánh dấu cho đợt bùng phát Covid-19 mới của thế giới vào cuối năm 2020, ghi nhận lần đầu tiên ở Anh.

Nó có chứa 23 đột biến gene, đặc biệt là không liên quan về mặt di truyền với chủng virus đang gây bệnh cho Anh trong thời điểm đó. Theo Chris Whitty, Giám đốc Y tế của Anh, số lượng này nhiều bất thường.

Các quan chức y tế tại Anh cảnh báo biến chủng B.117 của SARS-CoV-2 có khả năng lây truyền cao hơn tới 70%. Trong bản cập nhật dịch tễ hàng tuần, WHO cũng cảnh báo biết biến chủng B.117 cho thấy khả năng lây nhiễm virus mạnh.

Ngoài 2 dòng biến chủng trên, biến chủng B.1.1.316 chỉ ghi nhận ở các ca bệnh nhập cảnh. Nó được phát hiện nhiều nhất tại Mỹ, với 2 đột biến Q677H và E484K. Đây là những đột biến được cho là khiến virus dễ lây lan hơn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, số ca mắc Covid-19 sẽ xuất hiện nhiều do số lượng lớn F1 đang tiếp tục được truy vết, cách ly, lấy mẫu xét nghiệm. Bên cạnh đó, chúng ta còn có thể ghi nhận ổ dịch khác trong cộng đồng. Vì vậy, điều quan trọng lúc này đó là người dân cần tuân thủ các quy định 5K của Bộ Y tế, chỉ điểm người nhập cảnh trái phép.