ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Theo tính toán của Vụ Thị trường trong nước, tiêu thụ 4 tháng cuối năm của cả nước ước khoảng hơn 8 triệu m³/tấn, bình quân khoảng hơn 2 triệu m³/tấn mỗi tháng và lượng hàng tồn kho khoảng 1,8 - 2 triệu m³/tấn.

Từ các số liệu trên, Bộ Công thương khẳng định nếu không có yếu tố đột biến, nguồn cung xăng dầu năm nay sẽ đáp ứng đủ nhu cầu cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của người dân. Bộ Công thương lưu ý các doanh nghiệp (DN) tuyệt đối không để gián đoạn nguồn cung xăng dầu trong hệ thống kinh doanh, từ đầu mối, thương nhân phân phối, DN bán lẻ. Trong mọi tình huống phải cung cấp đủ hàng cho cửa hàng bán lẻ thuộc hệ thống phân phối của DN để duy trì hoạt động bán hàng thường xuyên.

Tại sao Bộ Công thương có lưu ý "tuyệt đối không để gián đoạn nguồn cung" xăng dầu từ nay đến cuối năm? Bởi một số thương nhân đầu mối đã đề xuất Bộ nên điều chỉnh giảm mức tổng nguồn xăng dầu được phân giao cho cả năm 2024. Lý do là theo các DN này hiện nhu cầu của người dân về cơ bản sẽ không có sự tăng trưởng đột biến trong khi nhiều DN bị thiệt hại sau bão.

Ông Trần Ngọc Năm, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu VN (Petrolimex), thông tin có khoảng 100 cửa hàng của Petrolimex bị ảnh hưởng, nhiều cửa hàng sập mái. Bên cạnh đó, hoàn lưu bão cũng khiến trên 30 cửa hàng ngập nước, không thể bán hàng. Ngoài ra, một số DN cho biết hoạt động kinh doanh bị lỗ do những tháng gần đây giá xăng dầu giảm mạnh trong khi lượng dự trữ của DN phải đảm bảo trong 20 ngày nên việc cân đối đang gặp khó khăn.

Bộ Công thương khẳng định bảo đảm nguồn cung

Trước đề nghị điều chỉnh giảm tổng nguồn xăng dầu được phân giao trong năm nay để giúp giảm lỗ cho DN đầu mối, ông Phan Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, nhấn mạnh đến cuối năm tình hình thị trường xăng dầu còn có những diễn biến rất phức tạp. Tình hình thời tiết cũng sẽ có những diễn biến khó lường, bão lũ có thể xảy ra. Thế nên Bộ Công thương sẽ cân nhắc thật kỹ về vấn đề xin điều chỉnh giảm tổng nguồn được phân giao của các DN. "Bộ Công thương sẽ nghiêm túc tiếp thu, nghiên cứu thật kỹ đề xuất của DN để trong bối cảnh nào cũng vẫn phải đạt được mục tiêu cao nhất là đảm bảo đủ nguồn cung xăng dầu cho nhu cầu sử dụng trong nước" ông Chinh nhấn mạnh.

Ở góc độ DN, ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Hải Âu Phát - DN bán lẻ xăng dầu tại tỉnh Lâm Đồng, phân tích số liệu Bộ Công thương công bố cho thấy tỷ lệ tồn kho đến nay mới đạt 10% và cả thị trường đang chia nhau khoản lỗ trên 2 triệu tấn tồn kho này. Như vậy, nếu thương nhân đầu mối báo lỗ thì số lỗ đó cụ thể là bao nhiêu? Thương nhân phân phối lỗ bao nhiêu, DN bán lẻ lỗ bao nhiêu? Rõ ràng nếu lỗ thực sự thì mọi DN kinh doanh xăng dầu đang lỗ trước 1 tháng. Hiện Petrolimex đang chiếm thị phần lớn nhất, tạo nguồn nhiều nhất, nếu bảo lỗ thì phải… lỗ nhiều nhất. Nhưng hiện tại, các dữ liệu công khai cho thấy DN xăng dầu đang đạt lợi nhuận tốt nhất cũng chính là DN này…

 DN đầu mối kêu lỗ, DN bán lẻ lại lo lắng "lịch sử lặp lại", chiết khấu cho bán lẻ xăng dầu sẽ bị bóp trở lại. "Việc phân chia chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức hiện tại không có tên DN bán lẻ. Việc để cho DN đầu mối định giá bán lẻ và họ hưởng trọn các chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức không giải quyết được vấn đề tồn tại lâu nay. Đó là khi DN đầu mối than lỗ sẽ bóp chiết khấu xuống mức thấp nhất, thậm chí về 0…", ông Thắng đặt vấn đề.

Mặc dù Bộ Công thương chưa có câu trả lời về việc có cho giảm nguồn nhập hay không, song theo chuyên gia thương mại Vũ Vinh Phú, hiện quyền nhập khẩu và phân phối, bán buôn, bán lẻ đều được Bộ Công thương giao cho nhóm DN đầu mối. Chi phí định mức, chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức… đều thuộc đầu mối hưởng. "Bây giờ, giá thế giới giảm, người tiêu dùng, DN rất phấn khởi, nền kinh tế cũng "thở phào" nhẹ nhõm, Bộ Công thương cũng giảm áp lực về giá xăng dầu… thì thương nhân đầu mối lại kêu lỗ, đòi điều chỉnh nguồn phân giao. Việc này chắc Bộ Tài chính sẽ có trả lời song song với Bộ Công thương nhưng rõ ràng giá xăng dầu thế giới đã về mức thấp nhất trong 3 năm qua, giá trong nước đang theo sát giá thế giới, cơ quan điều hành theo dõi rất sát sao, điều chỉnh giá từng tuần, vậy họ báo lỗ là lỗ khâu nào? Không thể thông tin chung chung như "ném đá dò đường" và gây hoang mang cho người tiêu dùng, DN bán lẻ xăng dầu và chính nhà quản lý như vậy được", ông Phú bày tỏ quan điểm.