Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, chiều nay (10/11), Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).
Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh) cho biết, trong thực tế nhận được phản ánh của người dân về việc có doanh nghiệp đi về các vùng nông thôn tổ chức các hội thảo về chăm sóc sức khỏe, người đến dự hội thảo được nhận quà, gồm có 1 gói bánh hoặc một ít gói mì tôm rẻ tiền, người dân đến dự hội thảo rất đông.
Qua nội dung của hội thảo, Ban tổ chức hội thảo lồng ghép vào đó để giới thiệu các sản phẩm chăm sóc sức khỏe như thuốc phòng tai biến, thuốc huyết áp, tiểu đường, hoạt huyết dưỡng não… Những thuốc này chủ yếu có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc và Hàn Quốc rất đắt tiền.
“Nghe nói đến các sản phẩm này, người dự hội thảo mua rất nhiều, chủ yếu người cao tuổi, người mua ít cũng hết 1-2 triệu, có người mua đến 15-20 triệu. Khẳng định thuốc này không phải hàng giả, nên người dân đổ xô đi mua. Tuy vậy, không phải ai cũng cần phải dùng thuốc này, nên dùng một thời gian, người dân bảo bị lừa, nhưng thực chất qua kiểm tra thì không phải bị lừa.
Tôi có hỏi các cơ quan chức năng ở đâu? Người dân phản ánh là cơ quan chức năng đến kiểm tra nhưng không bắt được, vì không vi phạm gì nên không thể xử lý, nhưng oái oăm thay doanh nghiệp lại lấy chính hình ảnh của cơ quan chức năng đi kiểm tra để khẳng định họ làm đúng, không có gì sai cả, việc họ mua bán là cần thiết, nhưng người dân lại càng mua. Đây là sự tranh thủ việc kém hiểu biết, không có thông tin của người dân để trục lợi. Tôi nghĩ trong dự thảo luật lần này phải tính đến tình huống này để có 1 quy định chặt chẽ để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, đại biểu Trần Đình Gia nói.
Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (đoàn Quảng Nam) cho rằng, đối với vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực an toàn thực phẩm chưa bao giờ hết nóng bởi gần như hàng năm đều xảy ra các vụ việc vi phạm về an toàn thực phẩm với quy mô lớn, tính chất nghiêm trọng bị phát hiện, gây hoang mang dư luận, chưa kể các loại thực phẩm bẩn, kém chất lượng tràn lan trên thị trường mà chưa được kiểm soát hiệu quả.
Thực tế, các thực phẩm bẩn, thực phẩm không đảm bảo chất lượng có thể không gây nguy hại ngay cho người tiêu dùng, nhưng cũng không khác nào đem tiền mua bệnh mà không hề biết mình phải đối diện với nhiều tác hại bệnh tật, bào mòn dần sự sống, thậm chí là nguyên nhân của những căn bệnh rất nguy hiểm như ung thư sau thời gian dài sử dụng. Trong trường hợp này, người tiêu dùng cần được pháp luật bảo vệ theo hướng tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm bẩn, thực phẩm và nguyên liệu thực phẩm kém chất lượng phải có trách nhiệm bồi thường cho người tiêu dùng mà không cần phải minh chứng bằng hậu quả.
Theo đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn còn tồn tại bởi một mặt do công tác quản lý, mặt khác là do tâm lý người tiêu dùng mong muốn tìm đến hàng hóa giá rẻ, trong khi người sản xuất, kinh doanh thì thổi bùng chất lượng đánh lừa người tiêu dùng, do vậy mà hàng hóa chất lượng, sản phẩm xanh, sạch khó có thể cạnh tranh với hàng giả, hàng nhái. Đơn cử, có rất nhiều mô hình thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp hướng đến các sản phẩm xanh, sạch và đảm bảo chất lượng nhưng lại gặp rất nhiều khó khăn do sản phẩm luôn có giá thành cao, trong khi thị hiếu người dân hướng đến sản phẩm rẻ, đẹp mà ít quan tâm đến chất lượng, dẫn đến tình trạng nông sản sạch khó có đất sống, còn các nông sản bẩn vẫn tràn lan.
“Câu chuyện đó có một phần trách nhiệm từ các cơ quan quản lý, trách nhiệm của các hộ sản xuất, kinh doanh nông sản và một phần đến từ trách nhiệm của người tiêu dùng khi còn quá dễ dãi với những sản phẩm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng nói chung và thực phẩm, nông sản bẩn nói riêng. Vì vậy, trong dự thảo luật cần xem xét bổ sung quy định về trách nhiệm của người tiêu dùng trong trường hợp xảy ra hậu quả mà người tiêu dùng cũng có lỗi khi không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ được quy định tại khoản 1 Điều 16 nghĩa vụ của người tiêu dùng”, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh nêu rõ.
Cũng theo đại biểu đoàn Quảng Nam, hiện nay trên môi trường không gian mạng, các loại quảng cáo trên các nền tảng trình duyệt, ứng dụng giải trí dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng mà chưa được sự kiểm soát chặt chẽ, nguy hại hơn khi các sản phẩm chức năng, các loại thuốc ngày ngày vẫn được phù phép, quảng cáo có tác dụng tự như thần dược trên các ứng dụng lớn như Facebook, Youtube, Tiktok, thậm chí là các trang báo điện tử chính thống.
“Vừa qua, tình trạng một số nghệ sĩ Việt Nam quảng cáo thuốc, mỹ phẩm sai sự thật đã được báo chí lên án nhưng chế tài đối với các vấn đề này vẫn chưa được xây dựng đầy đủ. Đề nghị trong dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng lần này cần quy định hành vi chuyển tải các quảng cáo sai sự thật là một trong các hành vi cấm các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh quảng cáo, cho phép quảng cáo đối với các sản phẩm này đều phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình”, bà Trinh nhấn mạnh./.
