Giám sát chất lượng các bể chứa nước tập trung và khâu quản lý vận hành hệ thống nước sinh hoạt là điều cần thiết.

Theo số liệu năm 2020 của Sở Xây dựng Hà Nội, thành phố có khoảng 2.600 chung cư. Với tốc độ đô thị hóa tăng nhanh như hiện nay, tốc độ gia tăng số lượng công ty sản xuất, kinh doanh nước chuyên nghiệp không theo kịp tốc độ gia tăng nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt của người dân.

Nhiều chủ đầu tư, Ban quản trị các tòa nhà đã đứng ra hoạt động như một đơn vị bán lẻ nước sinh hoạt, mua nước từ các nhà máy, lưu giữ trong bể ngầm, bơm lên bể trên mái và sau đó trực tiếp phân phối cho người sử dụng thông qua hệ thống truyền dẫn của các tòa nhà. 

Theo các quy định của Thông tư 41,  Ban quản trị, ban quản lý hay đơn vị đứng ra phân phối nước sinh hoạt hoạt động với vai trò của một đơn vị bán lẻ nước sinh hoạt nên có trách nhiệm đối với mạng lưới đường ống cũng như kiểm soát chất lượng nước đến từng hộ gia đình. Định kỳ hàng tháng thực hiện nội kiểm chất lượng nước, Trung tâm y tế huyện, thị xã, thực hiện đánh giá ngoại kiểm chất lượng nước ít nhất 1 lần/năm.

Việc thiết kế, xây dựng các bể ngầm, bể trên mái chứa nước được xây dựng theo Thông tư số 03/2021 của Bộ Xây dựng về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư và Quy chuẩn Việt Nam (QCVN) 04: 2021, QCVN 01:2021/BXD, các yêu cầu về kỹ thuật quy định trong “Quy chuẩn Hệ thống cấp thoát nước cho nhà và công trình”. 

Tuy nhiên, việc giám sát chất lượng các công trình xây bể chứa nước tập trung tại các khu chung cư, nhà cao tầng, khu đô thị có phần bị buông lỏng. Quá trình thẩm định phê duyệt và nghiệm thu các công trình chứa nước tập trung mới được nhìn nhận ở góc độ công trình xây dựng, trong khi những công trình này mang tính chất đặc thù của đơn vị cấp nước.

Thực tế thời gian qua cho thấy, có nhiều bể ngầm được xây dựng bằng những nguyên vật liệu không phù hợp, bể dễ bị rò rỉ, không có mái che, thậm chí có trường hợp, bể nước ngầm được xây dựng ngay sát bể phốt nên đã xảy ra trường hợp tràn từ bể phốt sang bể nước sinh hoạt gây ô nhiễm nguồn nước.

Đặc biệt, công tác duy tu, bảo dưỡng định kỳ bể chứa và hệ thống đường ống chưa được thực hiện thường xuyên, tích tụ  nhiều cặn bẩn, bùn đất, không đảm bảo chất lượng.

Vậy cần làm gì để kiểm soát chất lượng nước sinh hoạt tại các tòa nhà cao tầng, nhà chung cư?

Trước hết, cần siết chặt công tác thiết kế, giám sát quá trình thi công, xây dựng và nghiệm thu các công trình cấp nước sinh hoạt tại các tòa nhà, chung cư cao tầng. Mạng lưới cấp nước phải đảm bảo an toàn và độ tin cậy về lưu lượng, áp lực, chất lượng nước theo yêu cầu sử dụng.

Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng kiên quyết từ chối không cho chung cư đi vào hoạt động nếu các công trình cấp nước không đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng và quy định QCVN 01-01 2018 của Bộ Y tế.

Trong quá trình vận hành, cần đặc biệt quan tâm đến công tác giám sát chất lượng nước. Định kỳ hàng tháng, Ban quản trị các chung cư, đơn vị quản lý vận hành thực hiện nội kiểm chất lượng nước sinh hoạt, thông báo công khai cho người dân.

Ban quản trị các tòa nhà định kỳ thực hiện công tác duy tu, nạo vét thau rửa, ngâm clo, súc rửa hệ thống đường ống cấp nước sinh hoạt và các bể chứa nước tập trung, đặc biệt sau những lần dịch bệnh hay sửa chữa nhà, tránh tình trạng chỉ khi xảy ra sự cố mới tiến hành sửa chữa.

Với vai trò hoạt động như một đơn vị cấp nước độc lập, việc  Ban quản trị dành ngân sách, nguồn lực tài chính để đầu tư các trang thiết bị hiện đại phát hiện sớm các chất gây ô nhiễm nguồn nước và quản lý online là điều cần thiết. Xây dựng quy trình cấp nước an toàn của mỗi khu chung cư, khu dân cư cũng cần được tính đến.

Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Ban quản trị về quản lý hệ thống cấp nước trong các tòa nhà hoặc thuê, bàn giao cho các đơn vị có chuyên môn quản lý, vận hành.

Song song với đó, từng bước hoàn thiện các quy định pháp luật hiện hành về quản lý chất lượng nước sinh hoạt đặc biệt tại các khu chung cư, bổ sung thêm các chế tài xử lý nghiêm khắc nhằm tăng sức răn đe đối với những trường hợp vi phạm.

Đặc biệt, tăng cường vai trò giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước, ngành y tế địa phương đối với công tác ngoại kiểm định kỳ và kiểm tra đột xuất chất lượng sinh hoạt. Phát huy vai trò giám sát của cộng đồng dân cư là điều đặc biệt quan trọng để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các sự cố liên quan đến chất lượng nước sinh hoạt.

Đừng để tình trạng “mất bò mới lo làm chuồng”, đến khi chất lượng nước sinh hoạt bị ô nhiễm mới khắc phục thì quá muộn!./.