Với chủ đề: “Phối hợp trong APEC nhằm đẩy mạnh phục hồi kinh tế hậu COVID-19 Các cơ hội và thách thức chủ yếu trong thế giới hậu COVID và làm thế nào để bảo đảm các thành quả được chia sẻ đồng đều tới toàn bộ người dân trong hiện tại và tương lai”, đây là sự kiện quan trọng nhất trong chuỗi các sự kiện của Tuần lễ cấp cao APEC 2021 với sự tham dự của các nhà Lãnh đạo kinh tế, đại diện 21 nền kinh tế thành viên APEC, trong đó có Tổng thống Mỹ, Tổng Nga, Chủ tịch nước Trung Quốc. Giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) là khách mời của Hội nghị. Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã đề xuất 3 trọng tâm của APEC thời gian tới gồm: kiểm soát và dập dịch là điều kiện tiên quyết, bắt buộc; phát huy vai trò là động lực tăng trưởng kinh tế khu vực và toàn cầu của APEC, và thứ ba là APEC cần đi đầu xây dựng hình mẫu châu Á – Thái Bình Dương tăng trưởng xanh và bao trùm.
Tại hội nghị, các nhà Lãnh đạo đã tập trung thảo luận các biện pháp nhằm ứng phó với đại dịch, đẩy nhanh tốc độ phục hồi kinh tế, khơi dậy động lực mới hướng tới tăng trưởng sáng tạo, bền vững và bao trùm. Các nhà Lãnh đạo tái khẳng định cam kết duy trì và củng cố vai trò của APEC là diễn đàn hàng đầu khu vực về hợp tác và liên kết kinh tế, tiên phong trong các nỗ lực ứng phó với các thách thức toàn cầu, hướng tới một khu vực châu Á – Thái Bình Dương hoà bình, mở, thịnh vượng và tự cường.
Theo đó, APEC ủng hộ nỗ lực toàn cầu về chia sẻ và tiếp cận bình đẳng vaccine, mở rộng sản xuất và cung ứng vaccine, tăng cường năng lực của hệ thống y tế. Bên cạnh đó, APEC cũng thúc đẩy phục hồi kinh tế thông qua các công cụ chính sách, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, cải cách WTO, thúc đẩy liên kết kinh tế, kết nối khu vực, phát triển kinh tế số, phối hợp trong mở cửa đi lại qua biên giới và bảo đảm phòng chống dịch. Các nhà Lãnh đạo cũng khẳng định quyết tâm thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an sinh xã hội và đem lại cơ hội phát triển cho mọi người dân, đặc biệt là phụ nữ và các nhóm yếu thế khác.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, đại dịch COVID – 19 đã tác động sâu sắc, đa chiều đến kinh tế xã hội toàn thế giới, buộc các nước phải suy ngẫm, nhìn nhận lại về nhiều vấn đề khu vực và toàn cầu. Đó là sự tuỳ thuộc lẫn nhau và gắn kết chặt chẽ giữa các nền kinh tế; sự dễ tổn thương và thiếu sẵn sàng trước dịch bệnh và biến đổi khí hậu; bất cập và hạn chế của hệ thống quản trị toàn cầu trong xử lý khủng hoảng; và sự bất bình đẳng trong và giữa các nền kinh tế. Do đó, để đưa các nền kinh tế trở lại quỹ đạo phát triển bền vững, Chủ tịch nước cho rằng, các nền kinh tế cần có nhận thức và tư duy mới trên cơ sở tổng hoà các yếu tố kinh tế, môi trường, xã hội cũng như cân bằng lợi ích của tất cả các bên. Chủ tịch nước nhấn mạnh, đây là thời khắc đặc biệt đòi hỏi các thành viên APEC vượt qua khác biệt để "chung tư duy, cùng hành động” vì lợi ích của chính mình và của cả cộng đồng.
Trước những khó khăn hiện nay, trên cơ sở phát huy hiệu qua sức mạnh nội lực và sự hợp tác giữa các nền kinh tế, Chủ tịch nước cho rằng, APEC cần tiếp tục khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng kinh tế toàn cầu; là trung tâm khởi xướng các ý tưởng sáng tạo, xu thế phát triển mới. APEC chủ động mở rộng liên kết kinh tế trong phục hồi, tăng trưởng bền vững, phát huy vai trò dẫn dắt trong định hình nền kinh tế thế giới sau đại dịch và góp phần củng cố quản trị kinh tế toàn cầu hiệu quả, công bằng, minh bạch.
Theo đó, Chủ tịch nước nêu một số trọng tâm APEC cần thực hiện: “Thứ nhất, kiểm soát và dập dịch là điều kiện tiên quyết, bắt buộc để bảo đảm Châu Á – Thái Bình Dương an toàn và mạnh khoẻ, ổn định và phục hồi kinh tế vững chắc. Nền tảng hạ tầng y tế phải được củng cố và đổi mới. Các nền kinh tế phải ưu tiên hợp tác để vừa bảo đảm tiếp cận vaccine, nghiên cứu công nghệ và sản xuất vaccine, thuốc điều trị và các thiết bị y tế, vừa cải thiện hệ thống y tế cộng đồng và nâng cao năng lực ứng phó trước những thách thức đối với an toàn sức khỏe của người dân trong tương lai.
Nhân dịp này, thay mặt Nhà nước và nhân dân Việt Nam, tôi xin cảm ơn nhiều thành viên APEC đã hỗ trợ Việt Nam vaccine phòng Covid-19 và thuốc điều trị. Thứ hai, APEC phải phát huy vai trò là động lực tăng trưởng kinh tế khu vực và toàn cầu để gánh vác trách nhiệm xây dựng nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương năng động, sáng tạo, hội nhập, kết nối hiệu quả. Theo đó, APEC và từng nền kinh tế thành viên cần chung tay củng cố hệ thống thương mại đa phương mở, minh bạch, bao trùm, không phân biệt đối xử, và đề cao vai trò của WTO. Trong trạng thái “bình thường mới”, APEC cần tăng cường kết nối để bảo đảm hoạt động của các chuỗi cung ứng khu vực gắn với mở cửa biên giới, mở cửa đường biển cho lưu thông hàng hóa, đi lại của người dân một cách an toàn và thuận lợi. Tôi đề nghị APEC sớm xây dựng “Bộ hướng dẫn và thực tiễn tốt về khôi phục đi lại giữa các nền kinh tế vừa bảo đảm an toàn chống dịch”.
Chủ tịch nước cho rằng, các nền kinh tế cần hoàn thành các Mục tiêu Bogor, Tầm nhìn Putrajaya về Tầm nhìn APEC đến năm 2040, Lộ trình cạnh tranh Dịch vụ, thúc đẩy hợp tác chuyển đổi sang nền kinh tế số, hướng tới một Khu vực thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương. Đồng thời thúc đẩy các chương trình hợp tác APEC về cải cách cơ cấu, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải thiện môi trường kinh doanh, đào tạo nhân lực chất lượng cao cho động lực tăng trưởng mới .
Trọng tâm khác theo Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, đó là APEC cần đi đầu xây dựng hình mẫu châu Á – Thái Bình Dương tăng trưởng xanh và bao trùm để hiện thực hóa Tầm nhìn Putrajaya 2040. Phục hồi kinh tế là cơ hội để APEC mạnh mẽ, đổi mới sâu rộng mô hình tăng trưởng theo hướng xanh hóa các ngành kinh tế, thích ứng bền vững với những biến động, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, không ai bị bỏ lại phía sau.
“Tôi đề nghị APEC mở rộng hợp tác trong áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, phát triển kết cấu hạ tầng bền vững, nâng cao năng lực ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh năng lượng, nguồn nước, lương thực và quản lý thiên tai. Đóng góp vào nỗ lực chung toàn cầu ứng phó biến đổi khí hậu, Việt Nam đã cam kết đạt Phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào 2050, giảm 30% lượng phát thải metan vào 2030, trồng thêm 1 tỷ cây xanh đến 2025 và nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên trên 30%. APEC triển khai nhanh Lộ trình Serena về phụ nữ và tăng trưởng bao trùm, nâng cao năng lực cho các Nhóm kinh tế tiềm năng, như các nhóm dân tộc thiểu số, cộng đồng vùng sâu, vùng xa, và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trên tinh thần đó, tôi nhất trí thông qua Kế hoạch hành động Aotearoa với các mục tiêu rõ ràng và hoạt động triển khai cụ thể. Việt Nam sẽ hợp tác cùng Thái Lan và các thành viên tổ chức thành công năm APEC 2022” - Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cam kết.
Nhấn mạnh Việt Nam là thành viên trách nhiệm của APEC suốt 23 năm qua, Chủ tịch nước cho biết, trên cơ sở phát huy tốt nội lực, Việt Nam đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong phục hồi kinh tế, phát triển bền vững, bao trùm và góp phần giải quyết những thách thức chung. Việt Nam tiếp tục sát cánh cùng các nền kinh tế thành viên APEC hiện thực hoá tầm nhìn về một châu Á - Thái Bình Dương mở, hòa bình, năng động, tự cường, vì sự thịnh vượng của mọi người dân và các thế hệ tương lai.
Các đề xuất của Chủ tịch nước được các nhà Lãnh đạo APEC đánh giá cao, tán đồng và phản ánh trong các văn kiện của Hội nghị.
Kết thúc Hội nghị, các nhà Lãnh đạo kinh tế APEC đã thông qua Tuyên bố chung của các nhà Lãnh đạo và Kế hoạch hành động Aotearoa để triển khai tầm nhìn Putrajaya 2040. New Zealand cũng bàn giao vai trò Chủ tịch năm APEC 2022 cho Thái Lan./.
