Chỉ 6 tháng sau khi mắc COVID-19 ở tình trạng thể bệnh nhẹ, cậu bé Crown Point ở Indiana (Mỹ) được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 1. Theo các bác sĩ điều trị cho Point, bệnh tiểu đường của cậu bé có thể liên quan đến virus coronavirus. Được biết, các nhà khoa học ở Mỹ và các nơi khác đang tiến hành điều tra xem liệu có mối liên hệ nào giữa COVID-19 và bệnh tiểu đường, hay chỉ là sự trùng hợp hay không.

Tuy nhiên, các nhà khoa học thấy rõ ràng là ở những người đã mắc bệnh tiểu đường, COVID-19 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, khả năng có nhiều mối liên hệ khác nữa. 

Song các bằng chứng mà các nhà khoa học tìm được cho thấy rằng coronavirus - giống như một số loại virus khác - có thể tấn công các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy - một quá trình có thể gây ra bệnh tiểu đường tạm thời ở những người nhạy cảm.

Các trường hợp gia tăng bệnh tiểu đường cũng có thể phản ánh các tình huống liên quan đến các hạn chế của đại dịch, bao gồm chăm sóc y tế chậm trễ đối với các dấu hiệu ban đầu của bệnh tiểu đường hoặc thói quen ăn uống không lành mạnh và ít hoạt động ở những người đã có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 trong thời gian hạn chế xã hội do đại dịch.

Một báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (Mỹ) đã xem xét hai cơ sở dữ liệu bảo hiểm lớn của Mỹ bao gồm các trường hợp mắc bệnh tiểu đường mới từ tháng 3/2020 đến tháng 6/2021. Kết quả, những trường hợp ghi nhận bệnh tiểu đường phổ biển hơn ở đối tượng các trẻ em đã mắc COVID-19. Báo cáo này không phân biệt giữa tiểu đường type 1 - thường bắt đầu từ thời thơ ấu và tiểu đường type 2 - loại liên quan đến béo phì.

Tỷ lệ mắc cả hai loại bệnh tiểu đường đều tăng ở trẻ em Mỹ trong những năm gần đây, nhưng các báo cáo từ châu Âu và một số bệnh viện Mỹ cho thấy tỉ lệ này có thể đã tăng nhanh trong thời kỳ đại dịch.

Tiến sĩ Inas Thomas, chuyên gia tại Bệnh viện Nhi đồng Mott của Đại học Michigan (Mỹ) cho biết bệnh viện của bà đã chứng kiến sự gia tăng 30% đối với tiểu đường type 1, so với những năm trước đại dịch. "Không biết có bao nhiêu bệnh nhân mắc COVID-19 vào thời điểm này song sự gia tăng này làm dấy lên lo ngại rằng có thể có mối liên hệ giữa COVID-19 và bệnh tiểu đường" – tiến sĩ Thomas cho hay.

Bệnh tiểu đường type 1 xảy ra khi tuyến tụy sản xuất ít hoặc không sản xuất insulin, một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu. Nó được cho là liên quan đến một phản ứng tự miễn dịch, trong đó cơ thể tấn công các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Bệnh nhân phải sử dụng insulin được sản xuất để kiểm soát tình trạng mãn tính.

Các chuyên gia từ lâu đã đưa ra giả thuyết rằng một số bệnh nhiễm trùng trước đó có thể kích hoạt phản ứng tự miễn dịch đó.

Tại bệnh viện Rady Children's ở San Diego (Mỹ), các ca bệnh tiểu đường type 1 đã tăng gần 60% trong năm đầu tiên của đại dịch, so với 12 tháng trước đó. Chỉ 2% trong số trẻ này từng mắc COVID-19. Báo cáo thiếu thông tin về những trường hợp mắc các bệnh nhiễm trùng trước đó.

"Nhưng sự gia tăng mạnh mẽ các ca bệnh tiểu đường loại như vậy là rất đáng lưu ý và cần phải tìm ra nguyên do tại sao điều này lại xảy ra" - Tiến sĩ Jane Kim, người đang tham gia nghiên cứu tìm hiểu về mối liên hệ giữa COVID-19 và bệnh tiểu đường, cho biết.

Bệnh tiểu đường type 2, chủ yếu xảy ra ở người trưởng thành, làm suy yếu cách cơ thể sử dụng insulin, dẫn đến lượng đường trong máu được điều chỉnh kém. Nguyên nhân không chắc chắn nhưng di truyền, cân nặng dư thừa, lười vận động và thói quen ăn uống không lành mạnh được coi là đóng một vai trò quan trọng gây bệnh. Bệnh đôi khi có thể điều trị được chỉ bằng cách thay đổi lối sống.

Trên toàn cầu, hơn 540 triệu người mắc bệnh tiểu đường. Hầu hết mắc bệnh tiểu đường type 2, và nhiều người khác có lượng đường trong máu cao hơn bình thường, hoặc tiền tiểu đường. Các bác sĩ lo lắng rằng COVID-19 hoặc lối sống ít vận động trong thời đại dịch có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ người mắc tiểu đường tăng cao.

Một trung tâm điều trị bệnh tiểu đường tại Bệnh viện Nhi đồng La Rabida ở Chicago (Mỹ) đã chứng kiến sự gia tăng bệnh nhi bị tiền tiểu đường trong thời đại dịch. Giám đốc trung tâm Rosemary Briars nghi ngờ nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là do thời gian các em phải ngồi học trực tuyến lâu.

Tiến sĩ Rasa Kazlauskaite, một chuyên gia về bệnh tiểu đường tại Trung tâm Y tế Đại học Chicago's Rush, cho biết các loại thuốc steroid đôi khi được sử dụng để giảm viêm ở những bệnh nhân nhập viện bị nhiễm trùng do COVID-19 có thể làm tăng lượng đường trong máu dẫn đến bệnh tiểu đường. Đôi khi, tình trạng bệnh tự khỏi sau khi bệnh nhân ngừng sử dụng steroid, tuy nhiên cũng có thể không.

Tiến sĩ Kazlauskaite cho biết sự căng thẳng về thể chất do mắc COVID-19 thể nghiêm trọng và các bệnh khác cũng có thể làm lượng đường trong máu cao và bệnh tiểu đường tạm thời.

Để tìm hiểu thêm, các nhà khoa học ở Đan Mạch đang tìm những tình nguyện viên tham gia nghiên cứu là những người trưởng thành được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường loại 1 trong thời gian gần đây, trong đó bao gồm cả những người mắc bệnh COVID-19. Sau đó, các nhà nghiên cứu sẽ kiểm tra xem tình trạng bệnh tiểu đường có tiến triển nhanh hơn ở những người mắc COVID-19 hay không.

Tiến sĩ Morten Bjerregaard-Andersen, một chuyên gia về bệnh tiểu đường tại Bệnh viện Jutland (Mỹ) cho biết: "Lý thuyết là nếu bạn mắc COVID-19, việc sản xuất insulin của cơ thể bạn sẽ bị tổn hại nhiều hơn so với khi bạn không bị nhiễm bệnh".