Một nhân viên nhà hàng ở New York cho biết cô đã phải trả cho người quen gấp đôi giá bán lẻ để lấy bộ test nhanh COVID-19 tại nhà. Một bà mẹ ở Missouri đang để dành hai bộ xét nghiệm cuối cùng cho các con nếu chúng có triệu chứng nghiêm trọng. Một phụ huynh khác phải để con gái ở nhà vì các trường học yêu cầu xét nghiệm khi quay trở lại trường sau kỳ nghỉ, trong khi cô nhìn thấy cái giá quá cao cho một bộ test nhanh trên nhóm cộng đồng là 80 USD (khoảng 1,8 triệu đồng).

Các điểm bán hàng trực tuyến liệt kê các bộ xét nghiệm của BinaxNOW - bao gồm hai xét nghiệm - với giá lên tới 75 USD, gấp ba lần giá bán lẻ tại các hãng bán lẻ lớn. Trong một tuyên bố vào tháng 12/2021 cảnh báo chống lại tình trạng "thổi giá", Tổng chưởng lý New York Letitia James cho biết một bộ hai xét nghiệm thông thường chỉ có giá từ 14 đến 25 USD.

Nhà dịch tễ học và kinh tế học sức khỏe Eric Feigl-Ding bình luận: “Mối nguy hiểm ở đây là bất kỳ sản phẩm y tế quan trọng nào cũng dễ bị thổi giá”, vì hầu hết mọi người sẽ trả bất cứ giá nào vì sức khỏe của một người thân yêu.

'Khát' xét nghiệm

Nhu cầu bộ xét nghiệm nhanh tăng cao khi số ca bệnh COVID-19 tại Mỹ đạt mức kỷ lục, hàng dài người dân phải xếp hàng tại các điểm xét nghiệm. Chính phủ Mỹ đã để việc sản xuất và bán các bộ xét nghiệm này cho thị trường tư nhân, và nguồn cung cấp trong thị trường này đang không được dồi dào.

Dù theo các khuyến nghị mới từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, người dân không nhất thiết phải có kết quả xét nghiệm âm tính trước khi quay trở lại làm việc (sau khi nhiễm virus), nhưng một số người sử dụng lao động vẫn yêu cầu nhân viên thực hiện bước này. Đồng thời, các bậc cha mẹ cũng muốn có sẵn bộ xét nghiệm vì lo lắng về khả năng con nhiễm virus ở trường.

Tình hình đã khiến một số người phải cố gắng có được các bộ xét nghiệm theo những cách khác thường. Nhân viên tại một nhà hàng ở New York cho biết cô và các đồng nghiệp gần đây phải trả 180 USD cho 4 bộ dụng cụ xét nghiệm sau khi tiếp xúc với người nghi mắc COVID. Cô mua lại các bộ xét nghiệm từ một người được công ty phát bộ xét nghiệm miễn phí. Cô cảm thấy "như bị lừa", nhưng vẫn trả tiền vì cần.

Melanie Gall, một nhạc công ở New York, thì trả 37 USD mua bộ xét nghiệm QuickVue tại một cửa hàng bán thuốc độc lập. Bộ này bao gồm hai xét nghiệm và được bán tại các chuỗi bán lẻ với giá khoảng 24 USD.

Gall cho biết cách duy nhất để cô làm việc an toàn trong phòng thu là mọi người thường xuyên xét nghiệm, nhưng việc xét nghiệm vốn rất dễ dàng trước khi làn sóng Omicron ập đến. “Chúng tôi không nghĩ rằng có ngày phải dự trữ các bộ xét nghiệm như khi ở London thời chiến”, cô nói.

Thị trường khó định đoán

Sự khan hiếm các bộ xét nghiệm ở Mỹ hoàn toàn trái ngược với tình hình một số nước châu Âu, nơi chúng miễn phí và dễ tìm. Amesh Adalja, học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế của Đại học Johns Hopkins bình luận: “Ở nhiều quốc gia khác, các bộ xét nghiệm tại nhà phổ biến hơn nhiều, nhãn hiệu đa dạng hơn và có ít chi phí hợp lý hơn. Khi xét nghiệm có giá cả phải chăng và dễ tiếp cận hơn, chúng được sử dụng thường xuyên hơn".

Tháng trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói 500 triệu bộ test miễn phí sẽ được gửi đến tận nhà người dân Mỹ, nhưng chúng vẫn chưa đến nơi. Chính quyền cũng đã ký thỏa thuận với các nhà bán lẻ lớn như Walmart và Kroger để các xét nghiệm được bán với giá thấp hơn, nhưng thỏa thuận đó vừa hết hạn. Một số thành phố đang phát các bộ xét nghiệm miễn phí, nhưng nhanh chóng "hết hàng".

Vì vậy, ít nhất là hiện tại, người tiêu dùng Mỹ đang phải đối mặt với một thị trường khó đoán.

Nhà bán lẻ thiết bị y tế trực tuyến WeShield, bán bộ xét nghiệm BinaxNOW với giá khoảng 50 USD, nói rằng các nhà cung cấp của họ gần đây đã tăng giá hơn 100% do số lượng bộ test cực kỳ hạn chế. Hai tuần trước, WeShield bán các bộ test tương tự với giá thấp hơn cả giá ở hiệu thuốc lớn.

“Chúng tôi phải đưa ra lựa chọn hoặc là không bán gì, bán lỗ và có thể khiến công ty phá sản hoặc bán với giá thị trường và để khách hàng quyết định xem họ có muốn mua hay không. Chúng tôi luôn có hàng và điều chỉnh giá dựa trên tình trạng hàng và giá chung”, Giám đốc điều hành Michael Sinensky cho biết.

Và ở Mỹ, dù các xét nghiệm được coi là một khoản chi phí y tế đủ điều kiện thanh toán thông qua các chương trình chi tiêu y tế linh hoạt hoặc tiết kiệm y tế, nhưng bạn sẽ không áp dụng được điều này nếu mua xét nghiệm lại từ người khác.

Và cũng không rõ những người như Gall có thể được hoàn lại tiền thông qua bảo hiểm tư nhân cho các xét nghiệm hay không. Nhà Trắng dự định đưa ra hướng dẫn về vấn đề này.

Các công ty như WeShield công nhận rằng việc bổ sung thêm nhiều bộ xét nghiệm - cho dù chúng đến từ chính phủ hay các công ty tư nhân - sẽ giảm bớt áp lực nguồn cung và khiến giá hạ xuống. Chính quyền Tổng thống Biden đã công bố hơn 3 tỷ USD cho chương trình mở rộng test nhanh vào mùa thu năm 2021 và cho biết tuần này rằng hơn 200 triệu bộ test một tháng đang được cung cấp.