Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) vừa ban hành có nhiều điểm mới. Trong đó đáng lưu ý là việc thay đổi cách tính điểm trong xét tốt nghiệp THPT; chứng chỉ ngoại ngữ vẫn được tiếp tục sử dụng để miễn thi trong xét công nhận tốt nghiệp, nhưng không được quy đổi thành điểm 10 trong xét công nhận tốt nghiệp như trước đây.

Cách tính điểm xét tốt nghiệp THPT hoàn toàn mới

Các năm trước đây, công thức tính điểm xét tốt nghiệp THPT chia tỷ lệ 7-3 cho điểm thi tốt nghiệp và kết quả học tập. Bên cạnh đó, kết quả học tập cũng chỉ xét năm lớp 12. Lý giải về sự thay đổi trong tỷ trọng xét điểm học bạ, GS Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GDĐT) cho biết, thay đổi này dựa trên thực tiễn và căn cứ khoa học, với 3 lý do cụ thể.

Thứ nhất, tỷ lệ điểm học bạ tăng từ 30 lên 50%, sử dụng cả điểm lớp 10 và 11 thay vì chỉ dùng lớp 12, sẽ giúp đánh giá học sinh toàn diện hơn. Học sinh phải tập trung học ngay từ năm đầu của bậc THPT. Điều này phù hợp với việc đánh giá năng lực của người học theo định hướng của Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, bởi muốn đánh giá được thì cần thời gian dài. Thứ hai, tăng tỷ lệ điểm học bạ sẽ giúp thí sinh giảm áp lực ở kỳ thi tốt nghiệp THPT, những em đạt điểm trung bình cũng có thể tốt nghiệp được. Thứ ba, việc này tạo thuận lợi để Bộ GDĐT xây dựng đề thi có tính phân hóa cao hơn, từ đó các trường ĐH sử dụng điểm thi tốt nghiệp để xét tuyển đầu vào.

Hiện nhiều người đang băn khoăn về việc tổ chức các môn thi lựa chọn tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, do số lượng môn thi trong kỳ thi tăng so với trước đây và thí sinh được phép chọn 2 môn để dự thi bài thi tự chọn do đó việc sắp xếp phòng thi sẽ phức tạp hơn, công tác coi thi sẽ có nhiều điểm mới. Ông Huỳnh Văn Chương cho hay, trong quá trình xây dựng Quy chế thi, Bộ GDĐT tạo đã tổ chức nhiều đợt thực nghiệm để tối ưu hóa từ quy trình như bóc đề thi, phát đề thi, thu bài thi cũng như thử nghiệm hệ thống sắp xếp phòng thi. Những khó khăn phức tạp này sẽ chỉ ở cấp quản lý và trong ngành giáo dục, còn đối với thí sinh thì mọi cách thức sẽ được triển khai bảo đảm thuận lợi hơn, dễ dàng hơn so với những năm trước đây.

Chứng chỉ ngoại ngữ không được quy đổi thành điểm 10

Theo tinh thần quy chế mới, Bộ GDĐT công bố danh sách 20 loại chứng chỉ ngoại ngữ được xét miễn thi môn Ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Trong số này có 7 loại chứng chỉ tiếng Anh, còn lại các chứng chỉ các ngôn ngữ khác như tiếng Đức, tiếng Nhật, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung.

Cũng theo Quy chế thi, Ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc như các năm trước đây mà là môn thi tự chọn. Thí sinh có thể thi môn Ngoại ngữ bằng một trong các thứ tiếng: Anh, Nga, Pháp, Trung Quốc, Đức, Nhật Bản và Hàn Quốc. Năm 2025 cũng là lần đầu tiên Bộ GDĐT tổ chức thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Nhật trong danh sách nhóm môn Ngoại ngữ.

Như vậy, vẫn được tiếp tục sử dụng để miễn thi trong xét công nhận tốt nghiệp, nhưng chứng chỉ ngoại ngữ không được sử dụng để quy đổi thành điểm 10 trong xét công nhận tốt nghiệp như trước đây. Nếu thí sinh đăng ký xét miễn thi môn Ngoại ngữ, công thức tính điểm xét tốt nghiệp sẽ không tính điểm môn này.

Theo các chuyên gia, điều đó tiếp tục khuyến khích việc học ngoại ngữ nhưng hướng tới công bằng hơn trong xét đỗ tốt nghiệp. Ví dụ, trước đây, học sinh có chứng chỉ IELTS 4.0 cũng quy đổi thành điểm 10 như học sinh đạt điểm IETLS 8.5.

Về điểm khuyến khích, Bộ GDĐT bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh; bỏ cộng điểm chứng chỉ tin học, ngoại ngữ, bằng trung cấp nghề đối với thí sinh hệ giáo dục thường xuyên. Nội dung này nhằm phù hợp với Chương trình GDPT 2018, đồng thời tạo sự bình đẳng bởi học sinh tốt nghiệp hệ giáo dục chính quy và thường xuyên đều được cấp chung một loại bằng tốt nghiệp.

Theo TS Lê Viết Khuyến - Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường Đại học – Cao đẳng Việt Nam, Quy chế thi tốt nghiệp THPT thay đổi phù hợp với Chương trình GDPT 2018. Trước đây, các môn bắt buộc, bây giờ thí sinh được tự chọn môn thi. Trước đây, học sinh THPT có thể đến sát kỳ thi tuyển sinh vào ĐH mới quyết định được ngành nghề của họ, nhưng với Chương trình GDPT 2018, ngay vào đầu năm lớp 10, học sinh đã phải sớm quyết định chọn các môn tự chọn, quyết định ngành học liên quan đến tương lai của họ.