Logo của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) tại trụ sở chính của tổ chức này ở Geneva, Thụy Sĩ - Ảnh: AFP
"Những hành động của Trung Quốc dường như mang tính phân biệt đối xử và bất hợp pháp theo quy định của WTO. Chúng đang gây hại cho các nhà xuất khẩu ở Lithuania và những nơi khác trong khối EU" - EU nhấn mạnh trong tuyên bố phát ngày 27-1.
Trả lời phỏng vấn Hãng tin Bloomberg, Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Valdis Dombrovskis nói: "Các biện pháp của Trung Quốc là mối đe dọa đối với tính toàn vẹn của thị trường vì chúng ảnh hưởng đến thương mại nội khối EU và chuỗi cung ứng của EU, đồng thời có tác động tiêu cực đến ngành công nghiệp EU".
Ông Dombrovskis cho biết EU đã nỗ lực thu thập bằng chứng cho thấy các biện pháp hạn chế của Trung Quốc đối với các sản phẩm châu Âu, bởi vì những hành động này của Bắc Kinh được tiến hành một cách không chính thức và nhiều công ty châu Âu do dự hợp tác điều tra vì họ sợ bị Bắc Kinh trả đũa.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Lithuania (thành viên EU) trở nên căng thẳng sau khi quốc gia vùng Baltic này cho phép mở văn phòng đại diện của vùng lãnh thổ Đài Loan tại thủ đô Vilnius. Cụ thể, Đài Loan mở văn phòng đại diện ở Vilnius dưới tên "Đài Loan" thay vì "Đài Bắc". Bắc Kinh coi động thái này của Lithuania là sự thách thức đối với chủ quyền của họ.
Căng thẳng ngoại giao leo thang sau khi Trung Quốc triệu hồi đại sứ và hạ cấp quan hệ với Lithuania. Trung Quốc - đối tác thương mại chính của EU - đã bắt đầu chặn các sản phẩm của Lithuania và một số hàng hóa khác của châu Âu có chứa hàng hóa của Lithuania tại cơ quan hải quan vào tháng 12-2021.
Tuy nhiên, Trung Quốc đã phủ nhận thông tin chặn hàng xuất khẩu của Lithuania.
Theo Hãng tin Bloomberg, động thái của EU phần lớn mang tính biểu tượng vì sẽ mất vài năm để vụ việc được giải quyết thông qua hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO. Ngay cả khi có phán quyết ban đầu, Trung Quốc về cơ bản có thể phủ quyết bằng cách kháng cáo lên cơ quan phúc thẩm của WTO.
Trước đó, trong một diễn biến khác, WTO đã ra phán quyết liên quan vụ kiện kéo dài 10 năm về chống bán phá giá, cho phép Trung Quốc áp thuế lên số hàng hóa trị giá 645 triệu USD nhập khẩu của Mỹ mỗi năm. Phía Mỹ nói quyết định của WTO gây "thất vọng sâu sắc" và cho thấy cần phải cải tổ WTO.
Trung Quốc nói gì?
Phản ứng với động thái của EU, ngày 27-1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói việc cáo buộc Trung Quốc có hành vi áp bức đối với Lithuania là "vô căn cứ". Ông Triệu cho biết "vấn đề giữa Trung Quốc và Lithuania là vấn đề chính trị, chứ không phải kinh tế".
