Với người dân Việt Nam, đêm Giao thừa ngày 30 Tết gắn liền với khoảnh khắc chuyển giao năm cũ và năm mới. Dù đi đâu, làm gì, mọi người đều cố gắng hoàn thảnh công việc để quây quần bên gia đình vào ngày cuối cùng trong năm.

Theo quan niệm dân gian, mỗi năm sẽ có các vị thần Hành binh, Hành khiển, Phán quan (ứng với 12 con giáp) cai quản chuyện thế gian, thay mặt Ngọc Hoàng trông coi hạ giới và ghi chép công - tội của các gia đình. Cứ đến ngày cuối cùng trong năm, các vị thần năm cũ sẽ chuyển giao cho thần năm mới rồi bay về Trời.

Cứ đúng 0h đêm Giao thừa, các gia đình sẽ làm mâm cỗ để tiễn biệt năm cũ, đón năm mới sang.

Nhưng thực tế, không phải năm nào cũng có ngày 30 Tết. Nhiều năm, chúng ta đón Giao thừa vào đêm 29 tháng Chạp.

Lịch âm được tính dựa trên con số thiên văn vận hành của trái đất, mặt trăng và mặt trời. Nguyên tắc quan trọng là chúng nằm trên cùng một đường thẳng, và lúc người quan trắc đứng trên trái đất không còn nhìn thấy mặt trăng, đó là ngày mùng 1.

Tuy nhiên, chu kỳ từ trăng tròn đến trăng khuyết chỉ có 29,53 ngày. Bởi vậy, theo cách tính của lịch âm, có tháng thừa (30 ngày) và tháng thiếu (29 ngày).

Năm nào tháng có 29 ngày rơi vào tháng cuối cùng, chúng ta sẽ đón Giao thừa vào đêm 29 Tết.

Theo Lịch Vạn niên, năm nay chúng ta sẽ đón Giao thừa vào đêm 30 Tết (rơi vào ngày 9/2 dương lịch).

Đây cũng là năm cuối trong thập kỷ này có 30 Tết.

Từ sau năm 2024, chúng ta sẽ đón khoảnh khắc mừng năm mới vào nửa đêm 29 Tết, cho đến năm 2033 - khi đêm 30 Tết trùng vào ngày 30/1.

Đinh Phạm