Nhiều nhà xuống cấp  nghiêm trọng, gây nguy hiểm

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Luyện Văn Phương cho biết, hiện trên địa bàn thành phố có 1.579 nhà CCC (bao gồm 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư, trong đó 34 khu quy mô sử dụng đất từ 2ha trở lên, 42 khu quy mô sử dụng đất dưới 2ha và 306 CCC độc lập). Các CCC được xây dựng giai đoạn từ 1960 - 1992 chiều cao từ 2 - 5 tầng kết cấu tường gạch, bê tông lắp ghép… chủ yếu tập trung tại 4 quận nội thành cũ, thuộc khu vực hạn chế phát triển chiều cao như Ba Đình: 211 nhà, Hoàn Kiếm: 120 nhà, Đống Đa: 438 nhà, Hai Bà Trưng: 293 nhà.

Hầu hết căn hộ CCC đã được bán cho người dân theo Nghị định 61-CP của Chính phủ. Trong quá trình sử dụng, các hộ dân tự cơi nới, sửa chữa gây mất mỹ quan đô thị, nhiều nhà đã xuống cấp nghiêm trọng, gây nguy hiểm (cấp độ D)”.

Trước thực trạng như vậy Hà Nội đã đưa ra nhiều chủ chương, chính sách để cải tạo CCC nhưng đến nay TP chỉ hoàn thành xây dựng mới được nhà B7, B10 khu tập thể Kim Liên bằng nguồn vốn ngân sách TP; nhà I1, I2, I3 Thái Hà, 187 Tây Sơn, P3 Phương Liệt, B4, B14 Kim Liên; A6, C7, D2 Giảng Võ, C1 Thành Công được xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách; xây dựng mới khu tập thể Nguyễn Công Trứ từ nhà A2, A3 thành nhà N3 theo mô hình nhà nước - doanh nghiệp cùng làm.

Chi ngân sách để kiểm định chất lượng chung cư cũ

Để đẩy nhanh tiến độ cải tạo CCC mới đây nhất Văn phòng Thành ủy Hà Nội đã có Thông báo số 212-TB/TU về “Kết luận của Thường trực Thành ủy về các nhiệm vụ trọng tâm của Thành ủy trong quý II/2021 và 9 tháng cuối năm 2021”.

Theo đó, Thường trực Thành ủy đồng ý về chủ trương đối với việc sử dụng ngân sách thành phố để triển khai công tác kiểm định, đánh giá chất lượng các chung cư cũ trên địa bàn. Đồng thời, giao Ban Cán sự Đảng UBND thành phố phối hợp Đảng đoàn HĐND thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan tham mưu, đề xuất, triển khai thực hiện bảo đảm đúng quy định của pháp luật và đáp ứng kịp thời nhu cầu cấp bách của thành phố trong công tác quản lý các chung cư cũ, vì sự an toàn của nhân dân.

Thường trực Thành ủy giao Ban Cán sự Đảng UBND thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện Đề án khung cơ chế, chính sách đặc thù để sớm thực hiện cải tạo, xây dựng mới các chung cư cũ trên địa bàn. Trong đó lưu ý cần rà soát, tính toán về phương án sử dụng đất và dân số phù hợp với từng khu vực và toàn thành phố, vừa bảo đảm tuân thủ các quy hoạch có liên quan đã được phê duyệt, vừa đáp ứng tình hình thực tiễn của thành phố nói chung và từng khu vực nói riêng.

Bên cạnh việc đề xuất Bộ Xây dựng nghiên cứu, sửa đổi một số nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ tại Nghị định số 101/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, Ban Cán sự Đảng UBND thành phố có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu thành phố báo cáo các cấp có thẩm quyền trình Quốc hội ban hành nghị quyết riêng về các cơ chế, chính sách đặc thù trong công tác cải tạo, xây dựng mới các CCC để tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thành phố Hà Nội.

Gỡ nút thắt về cơ chế chính sách

Dù Hà Nội có những động thái đẩy mạnh cải tạo CCC, nhưng theo các chuyên gia, để tạo đột phá trong cải tạo CCC thời gian tới, cần gắn với mô hình, biện pháp, phương thức đầu tư. Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong công tác tổ chức nghiên cứu lập quy hoạch, thực hiện tổng thể cho toàn khu CCC, nhóm CCC, tập hợp CCC cũ độc lập. Nghiên cứu phương án cải tạo lại theo hướng giữ ổn định chỉ tiêu dân số, tái tạo quỹ nhà sử dụng vào chức năng thương mại, dịch vụ khi tăng chiều cao công trình, giảm mật độ xây dựng.

PGS.TS Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế trung ương  để xuất, khi thực hiện quy hoạch tích hợp, tới đây Hà Nội cần đặc biệt quan tâm vấn đề cải tạo, xây dựng lại nhà CCC. Các cấp phải phối hợp chặt chẽ để thực hiện chủ trương, thống nhất mục tiêu về chiều cao, mật độ, đền bù, tái định cư, di dân... tạo sự hài hòa lợi ích thì mới nhận được sự đồng thuận cao.

“Xây dựng kế hoạch cải tạo CCC giai đoạn 2021-2025 phải thực hiện một cách đồng bộ, có sự tham gia của các ngành liên quan, người dân, chính quyền các cấp, tổ chức xã hội. Bên cạnh đó, cần phải điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung, quy hoạch phân khu; xác định cơ chế chính sách đền bù trong tái định cư và di dời khi cải tạo CCC”, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh. Do đó, để tạo đột phá trong cải tạo CCC cần sửa đổi bổ sung nhiều quy định trong luật. Hà Nội cần thống nhất với Bộ Xây dựng những giải pháp gỡ khó cho vấn đề cải tạo CCC để báo cáo Chính phủ, Quốc hội ban hành Nghị quyết hoặc Nghị định về cơ chế đặc thù trong cải tạo CCC tại Hà Nội.