Mới đây, ngày 29-9, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Nam Định đã điều tra làm rõ, ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam với đối tượng Cao Thị Hoài, sinh năm 1998, ở xã Giao Nhân, huyện Giao Thủy (Nam Định) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174, Văn bản hợp nhất Bộ luật Hình sự. Theo kết quả điều tra, Cao Thị Hoài lập trang facebook cá nhân có tên “Mai Mai” rồi đăng bài kêu gọi ủng hộ tiền qua tài khoản ngân hàng để mua đất, mua áo quan, vật tư phục vụ việc chôn cất những thai nhi, trẻ sơ sinh xấu số tử vong. Trong thời gian từ tháng 11-2020 đến tháng 5-2021, đã có 688 lượt người gửi tiền ủng hộ với tổng số tiền hơn 260 triệu đồng. Số tiền này đã được Cao Thị Hoài sử dụng để tiêu xài cá nhân.

Trước đó, Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 21-5 có bài “Cảnh báo lừa đảo kêu gọi từ thiện thông qua mạng xã hội”, bài báo thông tin: Ngày 10-5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an phối hợp với Công an tỉnh Hà Nam bắt giữ đối tượng Trần Văn Lâm (23 tuổi, trú tại tỉnh Hà Nam) để điều tra về hành vi lập fanpage facebook kêu gọi người dân ủng hộ tiền từ thiện rồi chiếm đoạt. Qua đấu tranh, đối tượng này khai nhận là người thiết lập và sử dụng fanpage facebook có tên “Hỗ trợ trẻ em”, “Quỹ bảo trợ trẻ em”, “Quỹ bảo trợ trẻ em Việt Nam”, “Phật tại tâm”, “Quan thế âm bồ tát”, “Chia sẻ yêu thương”, “Kết nối yêu thương” để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của các nhà hảo tâm trên toàn quốc. Đã có hàng nghìn nhà hảo tâm gửi tổng số tiền hơn 6,6 tỷ đồng đến tài khoản ngân hàng do Trần Văn Lâm tạo lập, quản lý. Tuy nhiên, sau đó, Lâm không chuyển tiền cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn mà chuyển đến các tài khoản ngân hàng khác dùng để chơi game và chi tiêu cá nhân.

Anh Lê Văn Thành sống ở khu đô thị Đặng Xá, xã Đặng Xá (Gia Lâm, Hà Nội) cho biết: “Có lần, tôi thấy một hoàn cảnh khó khăn thực sự ở cùng tòa nhà nên viết bài, chụp ảnh gửi lên nhóm facebook của khu đô thị để kêu gọi giúp đỡ thông qua tài khoản ngân hàng cá nhân của nhân vật. Được mọi người giúp đỡ, gia đình nhân vật gửi lời cảm ơn và xin dừng hỗ trợ. Nhưng sau đó, một số đối tượng lại tiếp tục chỉnh sửa, cắt ghép nội dung tôi viết để đăng lên các hội nhóm khác trên facebook, kêu gọi ủng hộ vào số tài khoản ngân hàng của chúng. Tôi rất bức xúc trước sự việc này và mong muốn các đối tượng trục lợi trên nỗi đau của người khác phải bị xử lý thật nghiêm khắc”. Từ thực tiễn hoạt động thiện nguyện, chị Nguyễn Lan Phương, thành viên nhóm từ thiện Bồ đề tâm (Hà Nội) chia sẻ, hoạt động từ thiện của nhóm được lên kế hoạch cụ thể, nhóm chủ động liên hệ, nhờ chính quyền địa phương lập danh sách những hoàn cảnh, gia đình khó khăn cần giúp đỡ. Trước và sau mỗi chuyến từ thiện, nhóm đều công khai số thu/chi, mua và trao tặng những gì... “Trong lúc thiên tai, dịch bệnh, các hội nhóm, cá nhân làm từ thiện là việc làm đáng trân trọng, phù hợp với truyền thống, đạo lý của dân tộc. Tuy nhiên, cá nhân hay hội nhóm nào đứng ra nhận tiền quyên góp cũng phải bảo đảm công khai, minh bạch tài chính. Đặc biệt, với lượng tiền quyên góp lớn, cần có kế hoạch sử dụng, hỗ trợ cụ thể, rõ ràng, phù hợp; tránh tình trạng làm từ thiện theo phong trào hay phân phối tiền, hàng cứu trợ không đều, bất hợp lý...”, chị Nguyễn Lan Phương bày tỏ.

Để lòng tốt được đặt đúng chỗ, tránh bị kẻ xấu lợi dụng nhằm trục lợi, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản thông qua việc kêu gọi từ thiện, các nhà hảo tâm, người dân nên lựa chọn ủng hộ, đóng góp tiền, vật chất tại các quỹ, chương trình từ thiện do Nhà nước, tổ chức, đoàn thể, quỹ xã hội, quỹ từ thiện được cơ quan có thẩm quyền cấp phép đứng ra tổ chức. Người dân cần thận trọng tìm hiểu, xác minh, kiểm chứng kỹ các nội dung thông tin đăng tải, yêu cầu công khai, minh bạch thông tin về những hoạt động, người cần giúp đỡ hoặc liên hệ với chính quyền địa phương, bệnh viện nơi người cần giúp đỡ điều trị... để xác định chính xác thông tin. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cần báo ngay cho cơ quan công an gần nhất để tiếp nhận, giải quyết.