Theo tờ New York Times, Tổng thống Vladimir Putin hôm 25/8 đã ra lệnh tăng mạnh quy mô các lực lượng vũ trang Nga, đảo ngược những nỗ lực kéo dài nhiều năm của Điện Kremlin nhằm thu gọn một quân đội cồng kềnh và là dấu hiệu mới nhất cho thấy ông đang chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài ở Ukraine, nơi Nga có thể đã hứng chịu những tổn thất đáng kể.
Sắc lệnh, đăng trên trang web của Điện Kremlin, yêu cầu tăng thêm thành viên phục vụ tại ngũ khoảng 137.000 người, nâng tổng số lên 1,15 triệu người, tính đến tháng 1/2023, và yêu cầu chính phủ chi trả cho chi phí gia tăng quân số.
Đây là lần đầu tiên sau 5 năm, Tổng thống Putin ra lệnh thay đổi tổng quân số lực lượng vũ trang Nga. Các quan chức không đưa ra lời giải thích nào về động thái này, và trên truyền hình nhà nước cũng có rất ít đề cập về vấn đề.
Tờ New York Times cho rằng ông Putin đã hành động vào thời điểm lực lượng Nga được cho là đang bị đẩy xa khỏi mục tiêu tại Ukraine, cộng với vấn đề nhân lực.
Các quan chức Mỹ nhận định quyết định của nhà lãnh đạo Nga là một tín hiệu về mức độ nghiêm trọng của những thách thức này. Kể từ khi xung đột tại Ukraine bắt đầu vào tháng 2, các quan chức quân sự Mỹ và Anh ước tính, Nga đã phải gánh chịu 80.000 thương vong. Những tổn thất đó và sự thiếu linh hoạt ở mặt trận khiến một số nhà phân tích mô tả sắc lệnh mới như một tín hiệu cho thấy, sau sáu tháng xung đột, Điện Kremlin không có kế hoạch rút lui.
Dara Massicot, một nhà nghiên cứu chính sách cấp cao của RAND Corporation, cho biết: “Đây không phải là một động thái mà bạn thực hiện khi bạn dự đoán kết thúc nhanh chóng cuộc chiến của mình. Đây là điều bạn làm khi lập kế hoạch cho một cuộc xung đột kéo dài.”
Tuy nhiên, các nhà phân tích quân sự vẫn băn khoăn về việc làm thế nào mà quân đội Nga có thể xoay xở với nhiệm vụ mở rộng quy mô mạnh mẽ như vậy.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy cuộc chiến ở Ukraine có thể kéo dài đến mùa đông và sau đó nữa. Các cuộc tấn công của Nga ở phía đông và nam Ukraine đã chậm lại và không bên nào tỏ ra sẵn sàng đàm phán hoặc thỏa hiệp. Tại Ukraine, một quan chức an ninh hàng đầu gần đây đã cảnh báo rằng những ngày khó khăn nhất của cuộc xung đột có thể vẫn còn ở phía trước.
“Sẽ rất khó khăn, sẽ không dễ dàng”, ông Oleksiy Danilov, người đứng đầu Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Radio Liberty, một tổ chức tin tức độc lập do Mỹ tài trợ.
Hôm 25/8, Tổng thống Biden đã tái khẳng định sự ủng hộ của mình trong cuộc điện đàm với Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine. Nhưng quân đội của ông Zelensky đã không giành lại được vùng lãnh thổ đáng kể nào trong những tuần gần đây, bất chấp một loạt các cuộc tấn công tầm xa vào phía sau chiến tuyến.
Bộ Quốc phòng Nga nói rằng họ đang làm chậm tốc độ của chiến dịch quân sự, trong khi các nhà phân tích quân sự phương Tây cho rằng Điện Kremlin cần phải giải thích việc sau nhiều tuần lực lượng của họ không đạt được bước tiến nào đáng kể.
Giới chức Mỹ cũng đã cảnh báo rằng Moskva có thể sớm cố gắng tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý ở các khu vực do họ kiểm soát, nhằm cung cấp một bức màn về tính hợp pháp nhằm củng cố quyền kiểm soát, thông qua sáp nhập hoặc hỗ trợ lực lượng ủy nhiệm.
Trong bối cảnh giao tranh vẫn ác liệt, các nhà phân tích phương Tây đang gặp khó để xác định động thái tiếp theo của Điện Kremlin: Họ đang chuẩn bị tăng cường độ của chiến dịch, duy trì nó ở tốc độ hiện tại, hay tìm cách kết thúc chiến tranh?
Hầu hết các nhà phân tích Nga đều thừa nhận rằng việc tìm cách dự đoán về ông Putin, một cựu sĩ quan KGB, là một thách thức. Nhưng sắc lệnh ngày 25/8 về việc mở rộng quy mô quân đội cho thấy rằng ông Putin đã sẵn sàng để tiếp tục cuộc chiến, mặc dù không rõ bằng cách nào quân đội sẽ đạt được mục tiêu của mình.
Dưới thời Tổng thống Putin, Nga đã cố gắng chuyển đổi từ một quân đội thời Liên Xô phụ thuộc vào lính nghĩa vụ thành một lực lượng chiến đấu chuyên nghiệp giống với quân đội phương Tây hơn. Bộ Quốc phòng Nga đã tích cực trong nhiều năm để tuyển dụng binh sĩ hợp đồng, đồng thời giảm thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự bắt buộc đối với nam giới từ 18 đến 27 tuổi xuống còn một năm.
Điện Kremlin khẳng định rằng chỉ có binh sĩ hợp đồng và tình nguyện viên nằm trong lực lượng Nga đang chiến đấu ở Ukraine, tiếp tục coi cuộc chiến chỉ là một “chiến dịch quân sự đặc biệt”. Tuy nhiên, phía phương Tây đã có các báo cáo về việc lính nghĩa vụ Nga được đưa ra mặt trận.
Michael Kofman, Giám đốc nghiên cứu về Nga tại C.N.A., cho biết, Điện Kremlin có thể có kế hoạch bổ sung vào quân đội các lực lượng ủy nhiệm của Nga ở các nước cộng hòa tự xưng ở miền đông Ukraine, "đặc biệt nếu họ tiến hành sáp nhập" các khu vực đó.
Các nhà chức trách Nga đã thu hút người dân nhập ngũ bằng cách cung cấp các ưu đãi tiền mặt khổng lồ và các điều kiện cần thiết khác. Hồi tháng 5, ông Putin đã ký một đạo luật bỏ giới hạn độ tuổi 40 đối với tân binh.
Các nhà phân tích cho rằng sắc lệnh mở rộng quân đội của ông Putin không nhất thiết đưa đến một dự thảo luật mới, điều mà Điện Kremlin rõ ràng đã cố gắng tránh để duy trì cảm giác bình thường với phần lớn dân số Nga. Thay vào đó, quân đội có thể tăng số lượng nam thanh niên nhập ngũ vào bất kỳ thời điểm nào cho năm nghĩa vụ bắt buộc của họ, hoặc kéo dài thời hạn của nghĩa vụ đó.
