Tâm lí chủ quan và nguy cơ bùng phát dịch

Tại cuộc họp trực tuyến về công tác y tế và phòng chống dịch bệnh ngày 20/6, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, từ cuối tháng 3 đến nay, dịch COVID-19 có xu hướng giảm tương đối ổn định. Những ngày gần đây, cả nước ghi nhận dưới 700 ca/ngày, thấp nhất trong gần 12 tháng qua (thời kì đỉnh dịch trên 170.000 ca/ngày). Trong 30 ngày qua, có 21 ngày không ghi nhận ca tử vong. Tại Việt Nam, gần đây, biến thể Omicron được ghi nhận chiếm chủ đạo với các nhánh phụ BA.2; BA.2.3, BA.2.3.2; trong khi biến thể phụ BA.5 đã được ghi nhận ở nhiều quốc gia có nguy cơ xâm nhập vào nước ta và có thể dẫn đến số ca mắc COVID-19 tăng trong thời gian tới.

Bộ Y tế lo ngại phải hủy bỏ vắc xin COVID-19 do tiêm chậm Ảnh: Thái Hà

Ông Tuyên nhận định: “Với diễn biến dịch bệnh trên thế giới có thể xảy ra 2 tình huống. Thứ nhất, chủng virus vẫn tiếp tục tiến hóa nhưng đã có miễn dịch cộng đồng nên số trường hợp nặng và tử vong ở mức thấp, dịch không còn nghiêm trọng hoặc ít nghiêm trọng. Thứ hai, biến thể mới nguy hiểm hơn xuất hiện, có khả năng làm giảm hiệu quả của vắc xin hoặc miễn dịch khiến ca nặng hoặc tử vong tăng lên, dịch có nguy cơ bùng phát mạnh, trên diện rộng, vượt quá năng lực của hệ thống y tế. Do vậy, cần tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, tiêm vắc xin tăng cường, tiêm nhắc lại cho những nhóm có nguy cơ mắc bệnh và tiếp tục truyền thông để người dân có ý thức phòng, chống dịch”.

Theo ông Tuyên, một số nơi xuất hiện tình trạng chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, nhất là đối với việc tiêm vắc xin, có tâm lí sợ trách nhiệm khi không tiếp nhận vắc xin đã có quyết định phân bổ. Thậm chí, có tâm lí chủ quan của người dân sau khi mắc bệnh khỏi không muốn tiếp tục tiêm vắc xin do không được cung cấp thông tin cụ thể về việc người đã tiêm chủng đủ các liều cơ bản vẫn cần tiêm nhắc lại do miễn dịch do vắc xin tạo ra giảm theo thời gian, vẫn có nguy cơ mắc bệnh hoặc tái nhiễm khi có biến chủng xuất hiện. Công tác vận động, huy động người dân tham gia tiêm chủng tại địa phương chưa hiệu quả. 

Phương án xử lí

Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh chia sẻ, Quảng Ninh đã phân cấp rõ trách nhiệm, ở từng cấp cho chính quyền cơ sở, lực lượng công an, y tế. Bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động, Quảng Ninh tổ chức tiêm tuyệt đối an toàn, điểm tiêm càng xa thì càng phải tổ chức đầy đủ kíp cấp cứu để người dân yên tâm. 

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết, chậm nhất ngày 22/6, Bộ Y tế sẽ ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể việc tiêm vắc xin mũi 4. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương có văn bản chỉ đạo cụ thể việc tiêm vắc xin mũi 3, mũi 4; ngành Y tế xây dựng phương án tiêm cụ thể ở từng khu vực để chủ động rà soát, tổng hợp, thống kê, không bỏ sót danh sách người tiêm. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội phải vào cuộc vận động người dân tham gia tiêm chủng.

Đặc biệt, sở y tế các địa phương phải tham mưu việc tiêm vắc xin cho tất cả các đơn vị, cơ quan đóng trên địa bàn, quyết liệt thực hiện tiêm trong các doanh nghiệp, chợ, trung tâm thương mại, điểm du lịch, cơ sở lưu trú… Nhấn mạnh một trong những giải pháp kiểm soát dịch bệnh trước đây và trong tương lai là bao phủ tiêm vắc xin, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của các nước trong việc mở rộng đối tượng tiêm mũi tăng cường (mũi 3, mũi 4), hạ thấp độ tuổi trẻ em được tiêm vắc xin.

Phó Thủ tướng yêu cầu, Bộ Y tế phải hệ thống lại tất cả các văn bản để hướng dẫn chi tiết việc tiêm vắc xin tăng cường. Các địa phương thống nhất số lượng mũi tiêm với các nhóm đối tượng cụ thể; đồng thời, tăng cường tuyên truyền thông tin, đặc biệt về các chủng mới có thể xuất hiện, làm rõ các tác dụng phụ sau khi tiêm vắc xin để vận động người dân đi tiêm an toàn trong thời gian trước mắt và lâu dài. Phó Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần gương mẫu trong thực hiện tiêm vắc xin và có chế tài xử lí phù hợp.