Nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ sinh năm 1936 tại xã Thanh Văn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Dù không trải qua các trường đào tạo âm nhạc, nhưng nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ có rất nhiều ca khúc nổi tiếng, đặc biệt là những ca khúc truyền thống, cách mạng.

Những ca khúc được biết đến nhiều nhất của ông có thể kể đến: Tiếng hát giữa rừng Pác Bó, Xa khơi, Mùa xuân gọi bạn, Lời ca gửi Noọng, Suối Mường Hum còn chảy mãi…

Tiếng hát giữa rừng Pác Bó, một trong những ca khúc nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ và cũng là một trong những tác phẩm tiêu biểu của âm nhạc cách mạng Việt Nam, được viết khi ông mới 23 tuổi. Lúc sinh thời, nhạc sĩ chia sẻ, ông viết ca khúc này khi chưa một lần đặt chân đến Cao Bằng, Pác Bó, mà với những cảm xúc dạt dào từ tình cảm lớn dành cho Bác Hồ. Ca khúc đi vào lòng người không chỉ với những lời ca mà còn từ âm nhạc được ông đưa vào chất liệu dân ca Tày, Nùng.

Tác phẩm Xa khơi của Nguyễn Tài Tuệ viết năm 1961 được đánh giá là một ca khúc rất chuẩn mực về âm nhạc. Với ca khúc này, nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ được đánh giá là người phát triển ví, dặm xứ Nghệ. Hàng chục năm qua, Xa khơi không chỉ được biểu diễn trên nhiều sân khấu nghệ thuật mà còn là ca khúc dùng làm bài thi trong những trường âm nhạc chuyên nghiệp.

Về khí nhạc, Nguyễn Tài Tuệ có giao hưởng thơ Những cánh chim cao nguyên, Kỷ niệm quê hương (cello và piano). Ngoài ra, nhạc sĩ cũng đã xuất bản Tuyển chọn ca khúc Nguyễn Tài Tuệ và album riêng tác giả.

Với những cống hiến của mình cho nền âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ đã được Nhà nước tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt I (2001), Huân chương Lao động hạng Nhì, Huy chương Vì sự nghiệp Âm nhạc Việt Nam.