Từ cuối tháng Chín đến nay, trên thị trường xuất hiện nhiều quan điểm trái chiều về việc giá máy nội địa trên đường bay trục chính Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh, hay đến các điểm du lịch như Phú Quốc, Nha Trang vẫn cao dù đã bước vào mùa thấp điểm.

Một số hãng lữ hành bày tỏ lo ngại điều này ảnh hưởng đến nhu cầu du lịch bằng đường hàng không, nhiều điểm đến trong nước có nguy cơ vắng vẻ dịp cuối năm khi du khách chuyển sang đi du lịch nước ngoài.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, các hãng hàng không trong nước cũng khó lòng hạ giá thành vé máy bay xuống thấp hơn được nữa sau hơn hai năm phải vật lộn với những ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19. Phần lớn các hãng bay trong nước vẫn đang kinh doanh dưới giá vốn bởi doanh thu chưa phục hồi được bằng mức trước dịch, còn các chi phí đầu vào lại không ngừng biến động.

Cụ thể, nhiên liệu - chi phí vốn chiếm 36% phí vận chuyển của một hãng bay vào thời điểm cuối năm 2022 đã lên hơn 120 USD/thùng, tăng hơn hơn 85% so với mức bình quân (khoảng 67 USD/thùng năm 2015). Hiện nay, giá nhiên liệu Jet A1 tuy đã hạ nhiệt, nhưng vẫn neo ở mức quanh 90 USD/thùng. Giai đoạn cuối năm, nhu cầu di chuyển trên toàn cầu tăng cao cùng với tình hình bất ổn tại một số khu vực, giá nhiên liệu vẫn được nhiều tổ chức dự báo có thể tiếp tục đi lên.

Với Vietnam Airlines chi phí nhiên liệu tăng thêm 1 USD/thùng, doanh nghiệp này ước tính cũng phát sinh thêm hơn 220 tỷ đồng chi phí.

Bên cạnh đó, tỷ giá tác động lớn đến hoạt động của các hãng hàng không Việt Nam. Vietnam Airlines từng lý giải chi phí vận chuyển hàng không có hơn 70% phải thanh toán ngoại tệ trong khi doanh thu bán vé tại Việt Nam lại bằng tiền đồng. Do vậy, những biến động tỷ giá USD và tiền đồng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của hãng. So với năm 2015, tỷ giá tăng 6,6% từ 21.900 đồng/USD lên 23.350 đồng/USD bình quân năm ngoái. Yếu tố này khiến chi phí của hãng đội thêm 4,35% và tình hình năm nay cũng chưa thể sáng sủa khi tỷ giá VND/USD còn được dự báo có thể tăng thêm 3%.

Đầu tháng Mười vừa qua, lãnh đạo Vietravel Airlines cũng cho biết phải đối mặt với các khó khăn tương tự. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này còn phải gồng mình hoàn trả các khoản nợ phát sinh trước đó kèm mặt bằng lãi suất tăng cao trong thời gian qua.

Có quy mô nhỏ nhất trên thị trường nội địa hiện nay, phía Vietravel Airlines thừa nhận đang trong tình trạng doanh thu từ vé máy bay bán ra không thể đủ để bù đắp chi phí.

Thực tế suốt nhiều năm qua, các chuyến bay dịp cao điểm Tết của hãng hàng không chỉ đông khách một chiều, chiều còn lại gần như bay rỗng không có khách. Bởi vậy, giá vé áp dụng vào thời điểm này cũng phần nào giúp các hãng hàng không lấy chi phí thu một chiều, bù đắp cho chặng bay cả hai chiều. Hay như dịp cao điểm Hè vừa qua, trước ý kiến giá vé đi Phú Quốc quá cao, lãnh đạo Vietjet cũng giải thích máy bay chỉ đông khách chiều đi, còn chiều về chở toàn… tôm, mực.

Đại diện hãng này cho rằng việc kéo chi phí di chuyển bằng máy bay về bằng với đi tàu, xe là điều không tưởng. Các hãng bay là lõi trung tâm của ngành hàng không, nhưng đang dễ bị tổn thương, thiếu ổn định nhất. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp phụ trợ của ngành như sân bay, phục vụ mặt đất, suất ăn, phục vụ mặt đất đã có lãi lớn.

Ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cũng từng thông tin giá vé các hãng đưa ra đều phụ thuộc vào quy luật cung cầu, chính sách từng thời điểm, nhưng vẫn nằm trong khung trần giá vé. Khi giá đưa ra cao mà không bán được, các hãng bay sẽ phải nghiên cứu điều chỉnh mức giá.

Liên quan đến một số địa điểm du lịch nổi tiếng trong nước vừa qua vắng khách, nhiều đơn vị kinh doanh, chuyên gia cũng cho rằng việc phát triển ồ ạt quá nhiều công trình khách sạn, nghỉ dưỡng nên không còn hấp dẫn đối tượng khách này như trước. nhiều du khách nội địa cũng bị ấn tượng xấu với điểm đến này do chính quyền quản lý an ninh trật tự chưa tốt, taxi, dịch vụ, nhà hàng chặt chém.

Hãng nghiên cứu bất động sản Savills đánh giá Phú Quốc chưa có nhiều lựa chọn cho du khách bình dân. Theo thống kê, 70% số phòng khách sạn 3-5 sao ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long tập trung ở Phú Quốc. Phân khúc này sẽ bị ảnh hưởng ngay khi kinh tế tế khó khăn hiện nay bởi người tiêu dùng đều có xu hướng cắt giảm chi tiêu.

Để gỡ khó cho Phú Quốc, cũng như các điểm đến khách lúc này, chuyên gia cho rằng cần sự chung tay phối hợp giữa cơ quan quản lý, chính quyền địa phương, đơn vị kinh doanh lữ hành, dịch vụ và các hãng hàng không.

Tại cuộc họp hồi giữa tháng Mười giữa chính quyền và doanh nghiệp để “giải cứu” du lịch Phú Quốc, đại diện một hãng hàng không cũng khẳng định sẵn sàng kích cầu cùng địa phương. Tuy nhiên, hãng bay cho rằng phía doanh nghiệp cũng cần xem lại giá dịch vụ, chương trình, sản phẩm cung cấp cho du khách./.