Sự cần thiết của việc cấp thuốc Methadone nhiều ngày

Tại Việt Nam, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone đã được triển khai từ năm 2008. Hiệu quả của điều trị bằng thuốc Methadone đã được chứng minh bởi nhiều nghiên cứu và kết quả triển khai tại nhiều nước trên thế giới, cải thiện cả về sức khỏe (giảm lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường máu, nâng cao thể lực), cải thiện về an ninh, trật tự xã hội, phát triển kinh tế của gia đình, phục hồi về thể chất và tinh thần. Điều trị Methadone cũng đã giúp nhiều người bệnh có cuộc sống ổn định hơn, kiếm được công ăn việc làm.

Tuy nhiên, việc người bệnh phải đến cơ sở uống thuốc methadone hàng ngày trong nhiều năm, công việc không cho phép người bệnh đi uống thuốc trong giờ hành chính,  xa cơ sở điều trị… đã dẫn tới việc không tuân thủ điều trị hoặc bỏ trị.

Người bệnh hàng ngày phải đến cơ sở điều trị để uống Methadone. Ảnh Thu Hương.

Việc cho người bệnh mang thuốc Methadone nhiều ngày sẽ giảm thời gian đi lại, giảm các chi phí liên quan đến đi lại, tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh được tiếp cận, duy trì và tuân thủ điều trị mà vẫn đảm bảo thời gian cho công việc, sinh hoạt, từ đó giúp cải thiện việc điều trị cho người bệnh, nâng cao chất lượng cuộc sống và tăng sự hài lòng của bệnh nhân và gia đình đối với cơ sở điều trị Methadone.

Mặt khác, việc cấp thuốc Methadone cho bệnh nhân mang về sử dụng còn được coi là phần thưởng cho người bệnh tuân thủ điều trị tốt và giúp những người bệnh khác phấn đấu thay đổi hành vi tích cực và tuân thủ điều trị như là một trong các điều kiện để được mang thuốc Methadone về sử dụng.

Cấp thuốc Methadone cho người bệnh mang về cũng rất có ý nghĩa trong tình hình có nhiều dịch bệnh mới nổi như COVID 19 - nó ảnh hưởng đến việc đi lại của người bệnh và hoạt động của cơ sở y tế nhất là khi người bệnh bị cách ly hay cơ sở điều trị Methadone bị phong tỏa do dịch bệnh.

Kinh nghiệm cấp Methadone nhiều ngày trên thế giới

Để giảm vấn đề bỏ trị do phải đến cơ sở y tế uống thuốc hàng ngày, các quốc gia trên thế giới đã triển khai cho người bệnh tuân thủ điều trị tốt được mang thuốc Methadone về sử dụng tại nhà.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết, nhiều quốc gia trong khu vực (Thái Lan, Trung Quốc, Myanma, Singapore, Malaysia, Indonesia...) và trên thế giới (Mỹ, Úc, NewZeland...) đã và đang triển khai cấp phát thuốc Methadone cho người bệnh mang về áp dụng theo khung hướng dẫn chung của Văn phòng Liên Hiệp Quốc về chống Ma túy và Tội phạm (UNODC) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Tuy nhiên, tùy thuộc vào đặc thù của từng quốc gia mà mỗi nước lại có những quy định cụ thể riêng biệt. Việc kê thuốc cho bệnh nhân mang về uống được người bệnh rất hài lòng do đáp ứng được mong đợi của người bệnh.

Người bệnh muốn được nhận thuốc Methadone mang về đều phải được sàng lọc trước. Hầu hết các nước đều có tiêu chí này như: Trung Quốc, Thái Lan, Mỹ, Canada, Afganistan.... Điều kiện để người bệnh mang thuốc về có thể khác nhau nhưng cơ bản vẫn phải trên tinh thần tự nguyện (phải có đơn tự nguyện xin mang thuốc về); người bệnh tuân thủ điều trị tốt (uống thuốc đều, xét nghiệm nước tiểu với Heroin/Morphine âm tính). Một số nước đặt tiêu chuẩn: Người bệnh phải tham gia điều trị ít nhất đủ 3 tháng mới được xem xét cho mang thuốc về.

Về số liều thuốc được cấp cho người bệnh mang về cũng khác nhau tùy thuộc từng quốc gia nhưng trung bình là được mang về uống trong một tuần (Trung Quốc, Canada, Afganishtan...). Một số nước sau khi người bệnh tuân thủ tốt, thậm chí có thể mang về tới 30 ngày (Hoa Kỳ...).

Việc quản lý và theo dõi người bệnh sử dụng thuốc cũng được áp dụng khác nhau tùy thuộc từng quốc gia. Đối với Thái Lan sẽ có sự tham gia kiểm tra đột xuất của Trưởng thôn hoặc y tế cơ sở. Với Trung Quốc, mỗi lọ thuốc Methadone người bệnh mang về đều được kết nối với hệ thống phần mềm thông minh, khi người bệnh mở nắp sử dụng thì thông tin được báo lên phần mềm. Việc giám sát sử dụng thuốc Methadone chủ yếu là để đảm bảo sự an toàn cho người bệnh và người nhà của người bệnh để tránh việc sử dụng thuốc sai mục đích. 

Mang thuốc Methadone nhiều ngày về nhà là con tàu cứu hộ

Đại diện bệnh nhân đang sử dụng Methadone được xét chọn được mang thuốc Methadone về trong ngày đầu tiên, anh Đặng Như Tuấn (Hải Phòng) cho  biết: “Cơ sở methadone Lê Chân nơi đây là ngôi nhà thứ hai - là nơi đã sinh ra tôi lần thứ hai để tôi có được như ngày hôm nay. Gia đình, người thân, bạn bè, hàng xóm ai cũng mừng cho tôi và gia đình, họ bảo mẹ tôi "Phúc đức tại mẫu", mẹ tôi chỉ cười nói: Phúc đức là nhờ Methadone đấy ạ”.

 Anh Đặng Như Tuấn, bệnh nhân đang điều trị tại cơ sở Methadone Lê Chân vui mừng khi là người đầu tiên được mang thuốc Methadone mang về nhà. Ảnh Xuân Thủy.

Anh Tuấn nói thêm: "Nếu như nói Methadone là phao cứu sinh thì chương trình Mang thuốc Methadone nhiều ngày về nhà là con tàu cứu hộ. Vì có chương trình này, hành trình cuộc đời của tôi sau này cũng như của các bệnh nhân đang điều trị methadone hứa hẹn sẽ có nhiều khởi sắc, nhiều hy vọng tốt đẹp về một tương lai. Một tương lai mà chúng tôi có thể đi làm các công việc phù hợp với bản thân; có thể thực hiện sự hiếu đạo với gia đình khi có thể tham gia đầy đủ các việc như: Hiếu hỉ, các sự kiện trọng đại của gia đình, của họ tộc; cơ hội được giao lưu bạn bè, thăm quan du lịch, nâng cao chất lượng cuộc sống, hoàn thiện bản thân; giúp chúng tôi gắn bó với Methadone lâu dài và cũng có thể là trọn đời... mà không cần phải lo lắng sẽ bị nhỡ liều, sẽ mệt mỏi do chưa kịp đến uống thuốc, sẽ có nguy cơ tái sử dụng lại ma túy khi quên uống thuốc".