Dự thảo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được Cục Hàng hải Việt Nam vừa trình Bộ Giao thông vận tải. 

Theo đó, trong giai đoạn 2011-2020, Việt Nam đã đầu tư khoảng 202.000 tỷ đồng phát triển hệ thống cảng biển cả nước, chiếm tỉ trọng khoảng 20,6% nguồn tiền đầu tư cho kết cấu hạ tầng giao thông. Tổng nguồn vốn đầu tư huy động đầu tư cho ngành hàng hải ngoài ngân sách Nhà nước đã đạt tỷ trọng lớn, khoảng 173.000 tỷ, xấp xỉ 86% tổng vốn đầu tư. Nhiều tập đoàn lớn trên thế giới đã bắt tay, lập nên liên doanh đầu tư xây dựng và khai thác cảng biển tại Việt Nam như: Tập đoàn DP World - UAE, SSA Marine - Mỹ... 

Nhờ đó mà việc triển khai xây dựng cảng biển trong giai đoạn 2011-2020 đã thu được những kết quả tích cực. Năm 2000, Việt Nam mới làm được khoảng 20km chiều dài cầu cảng, sản lượng hàng hóa thông quan mới được 82,4 triệu tấn. Tới hiện tại, hệ thống cảng biển Việt Nam đã có quy mô lên tới 96km cầu cảng, tổng công suất đạt trên 665 triệu tấn/năm, cao hơn 8 lần so với thời điểm bắt đầu thực hiện quy hoạch phát triển cảng. 

Hệ thống cảng biển sẽ được đầu tư đồng bộ trong giai đoạn mới.

Cục Hàng hải dự tính trong giai đoạn 10 năm sắp tới 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, sẽ cần vốn đầu tư rơi vào khoảng 300.000-320.000 tỷ đồng phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam, chưa bao gồm kinh phí đầu tư đối với các bến cảng, cầu cảng chuyên dụng. Trước mắt, giai đoạn 2021-2025 sẽ cần khoảng 57.000 tỷ đồng.

Để huy động được nguồn vốn trên, Cục Hàng hải cho rằng cần phát huy hơn nữa sự tham các nguồn lực trong và ngoài nước tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng cảng biển theo quy hoạch - thông qua các hình thức đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật. Tiếp tục các chính sách về "vốn mồi", 1 đồng ngân sách đổi lại được 6 đồng ngoài ngân sách.

Cục Hàng hải cũng cho biết đang tiến hành hoàn thiện các thủ tục để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút vốn đầu tư cho hạ tầng cảng biển trong giai đoạn dài hơi 10 năm tiếp theo. 

Dự thảo quy hoạch nhấn mạnh, nguồn vốn đầu tư phải được phân bổ hợp lý để phát triển cảng biển theo hướng đồng bộ, đi thẳng vào hiện đại. Chấm dứt kiểu đầu tư vụ vặt, nhỏ lẻ, phân tán tại các cảng biển, khu bến có quy mô lớn (bao gồm các cảng cửa ngõ quốc tế, cảng phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội cả nước hoặc liên vùng).

Nguồn vốn sẽ tập trung vào hạ tầng cảng biển công cộng như: luồng tàu, đê chắn sóng, ngăn cát, hệ thống đường giao thông kết nối…

Cơ chế mới ban hành sẽ khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào cảng biển. Bên cạnh đó, sẽ nâng cao vai trò của doanh nghiệp trong việc chia sẻ trách nhiệm đầu tư, bảo trì kết cấu hạ tầng công cộng tại cảng biển.