Cơ thể có hai hệ thần kinh là chủ động (động vật) và thụ động (thực vật). Hệ thần kinh động vật quyết định các hoạt động có ý thức; hệ thần kinh thực vật liên quan sự co bóp của tim, phổi, tuyến mồ hôi... kể cả khi cơ thể đang ngủ, say hay bất tỉnh. Rối loạn thần kinh thực vật (autonomic nervous system disorders) ảnh hưởng đến chức năng tự động cơ thể bao gồm nhịp tim, huyết áp, mồ hôi và tiêu hóa...

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm oxy cao áp Việt - Nga, Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga, Bộ Quốc phòng, cho biết triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật xuất hiện ngay trong quá trình người bệnh đang điều trị Covid-19. Sau khi khỏi, tình trạng này có thể kéo dài và diễn tiến phức tạp trong vài tuần, thậm chí cả tháng.

Rối loạn thần kinh thực vật có nhiều nhóm triệu chứng. Nhóm đầu tiên là cảm giác bồn chồn, lo lắng, dễ xúc động và khó ngủ. Tình trạng này thường thấy khi bạn mắc Covid-19, một số trường hợp sau khi khỏi bệnh hay "dễ xúc động" kể cả trong những tình huống không gây xúc động.

Nhóm triệu chứng thứ hai do thiếu máu lên não như nặng đầu, váng đầu, đi lại bồng bềnh, không tự tin, đặc biệt là giảm trí nhớ, khả năng tập trung kém. Nhóm thứ ba, người bệnh dễ mệt mỏi, mất sức, chân tay yếu khi làm việc, vận động. Nhiều trường hợp có cảm giác bủn rủn chân tay và hết sau một thời gian ngắn. Nhóm triệu chứng thứ tư là chân, tay lạnh nhưng đổ mồ hôi trộm. Nhiều trường hợp đêm ngủ ướt hết phần lưng và ngực.

Một số người có triệu chứng hồi hộp từng cơn, đánh trống ngực, thổn thức, kèm theo là tình trạng nghẹn, khó thở. Theo bác sĩ, đây là các vấn đề liên quan rối loạn co bóp của tim và phế quản. Một số người bị trào ngược dạ dày thực quản, rối loạn kinh nguyệt, rụng tóc, da xấu do thiếu hoặc rối loạn hormone.

Bác sĩ Hoàng cho rằng hai biến chứng Covid-19 là phản ứng viêm và đông máu lan từ phổi ra khắp cơ thể, dẫn tới rối loạn hệ thần kinh thực vật. Covid-19 còn tác động tới hệ thần kinh, dây thần kinh dẫn truyền, gây tổn thương và viêm.

Cách điều trị là cố gắng vận động nhẹ nhàng, thường xuyên và vừa sức, điều chỉnh chế độ ăn uống, ăn nhiều hoa quả, cá, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa... Bổ sung vitamin, omega 3, kẽm, vitamin D, khoáng chất hoặc một số sản phẩm giúp giảm căng thẳng như an thần với thành phần thảo dược, tăng cường tuần hoàn não, thở oxy cao áp.

Liệu pháp tâm lý cũng là cách điều trị rối loạn thần kinh thực vật, như vẽ tranh, nghe nhạc, làm vườn, nấu ăn... mang lại cảm giác dễ chịu. Theo bác sĩ Hoàng, nếu điều trị tốt, các triệu chứng của rối loạn hệ thần kinh thực vật sẽ ổn sau khoảng 3-4 tuần.