Trưa qua (1/6), lưu thông trên tuyến đường đại lộ Thăng Long (Hà Nội), anh Nguyễn Văn Nam lấy nhiệt kế đo nhiệt độ ngoài trời thì giật mình khi lên tới gần 60 độ C. Trên nhiều tuyến đường khác, người dân cũng chia sẻ nhiệt độ đo được ngoài trời lên tới 50-55 độ.

Theo các chuyên gia khí tượng, nhiệt độ được cơ quan dự báo khí tượng công bố là nhiệt độ đo trong lều khí tượng, theo quy chuẩn được quy định. Trong khi đó, nhiệt độ thực tế ngoài trời ở mỗi vị trí, địa điểm lại khác nhau rất nhiều. Điều này phụ thuộc vào điều kiện địa hình, hướng gió, mật độ bê tông hóa, tỷ lệ cây xanh, mặt nước.

Trên thực tế, các đô thị lớn như Hà Nội những ngày này thường chịu tác động của hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, nhiệt độ khu vực nội thành thường có chênh lệch khá lớn với vùng ngoài ô. 

Hiện tượng này gắn liền với quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ những năm qua khiến tỷ lệ bê tông hóa, mật độ các công trình xây dựng tăng nhanh trong khi tỷ lệ cây xanh, mặt nước thấp. Quá trình đô thị hóa cũng sử dụng nhiều loại vật liệu có tác dụng giữ nhiệt hiệu quả, làm gia tăng nhiệt độ trong những ngày nắng nóng.

Ngoài ra, việc sử dụng điều hòa tăng đột biến trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm khiến lượng nhiệt thải ra từ quá trình sử dụng năng lượng tăng cao, càng làm cho nhiệt độ ngoài trời tăng lên.

Miền Bắc, miền Trung đang trong những ngày nắng nóng nhất năm. Ảnh: Như Ý.

Theo ông Trần Quang Năng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, các tỉnh miền Bắc và miền Trung đang trải qua một trong những đợt nắng nóng gay gắt nhất của mùa hè năm nay. Ông Năng lý giải, vào cuối tháng 5, đầu tháng 6 là thời kỳ vùng áp thấp nóng phía Tây phát triển mạnh kết hợp với hiệu ứng phơn, gây ra các đợt nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt ở miền Bắc, miền Trung.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc ghi nhận, hôm qua, nắng nóng đặc biệt gay gắt đã xuất hiện trên diện rộng khu vực Sơn La, Hòa Bình, trung du và đồng bằng Bắc Bộ cũng như các tỉnh Thanh Hóa đến Phú Yên. Nền nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến từ 37-40 độ, nhiều nơi lên trên 40 độ. Trong đó, Chí Linh Hải Dương ghi nhận nhiệt độ cao nhất 41 độ. Tại thủ đô Hà Nội, các điểm đo tại Láng, Ba Vì, Sơn Tây đều trên 40 độ.

Dự báo, từ nay cho đến ngày 3/6 nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt tiếp tục xảy ra ở Bắc Bộ và Trung Bộ với nhiệt độ cao nhất trong ngày phổ biến 37-40 độ, có nơi có khả năng trên 40 độ như Hòa Bình, Lạc Sơn (Hòa Bình), Hà Nội, Tĩnh Gia (Thanh Hóa), Tây Hiếu (Nghệ An), Đô Lương (Nghệ An), Đông Hà (Quảng Trị), Ba Tơ (Quảng Ngãi).

Dự báo khoảng đêm ngày 3 sáng ngày 4/6, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có khả năng xảy ra mưa dông diện rộng, nhiều nơi mưa to sẽ khiến nắng nóng gay gắt diện rộng ở Bắc Bộ chấm dứt, ở Trung Bộ nắng nóng dịu dần.

Ông Năng cho biết thêm, trong tháng 6, nền nhiệt ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung được dự báo cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5-1,0 độ C. Khu vực này sẽ còn nhiều ngày nắng nóng và nắng nóng gay gắt trên diện rộng với nhiệt độ phổ biến 35-38 độ, riêng vùng núi phía Tây của khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ có thể xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao nhất 38-40 độ, có nơi trên 40 độ.