Chương trình nhằm tôn vinh người trồng cây ăn quả và quảng bá thương hiệu sản phẩm OCOP Việt Nam, nằm trong chuỗi sự kiện Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2022 tổ chức tại Sơn La.
Cùng dự buổi lễ có lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, tỉnh Sơn La và đông đảo đồng bào các dân tộc tỉnh Sơn La.
Festival trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam năm 2022 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, tạo điều kiện để tỉnh Sơn La và các tỉnh, thành phố trong cả nước gặp gỡ, trao đổi, quảng bá tiềm năng, cơ hội xúc tiến thương mại, kết nối thị trường tiêu thụ trái cây, sản phẩm OCOP ở trong và ngoài nước; góp phần phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch COVID-19.
Festival trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam năm nay diễn ra từ ngày 28/5 đến 31/5 với quy mô trên 321 gian hàng của các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã tới từ các tỉnh, thành phố trên cả nước. Cùng với đó là chuỗi những sự kiện liên hoàn, bổ trợ lẫn nhau trong một chương trình tổng thể gắn với các hoạt động văn hóa, lễ hội phong phú, đa dạng, hấp dẫn và ý nghĩa như: Hội thảo “Xây dựng Hội Nông dân Việt Nam và giai cấp nông dân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; triển lãm con đường nông sản; triển lãm trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam; triển lãm “Thành tựu phát triển nông nghiệp Việt Nam”; triển lãm “Thành tựu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Sơn La”; trưng bày, triển lãm, xúc tiến thương mại hàng Việt tại Tây Bắc; triển lãm trực tuyến trái cây và sản phẩm OCOP trên sàn thương mại điện tử Postmart. Các hội thi như: “Ảnh đẹp về trái cây”, “Tạo hình nghệ thuật từ trái cây”, “Chế biến món ăn ngon từ trái cây” và các hoạt động giao lưu văn hóa, ẩm thực truyền thống của khu vực Tây Bắc.
Đặc biệt, chương trình nghệ thuật chào mừng Festival trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam được dàn dựng công phu, đặc sắc gồm 3 chủ đề: “Tinh hoa đất trời”; “Sơn La - Bừng sáng miền Tây Bắc”; “Nông sản Việt - Khát vọng hội nhập”, với sự tham gia biểu diễn của các nghệ sỹ và hơn 1.000 diễn viên chuyên, không chuyên.
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao sáng kiến của tỉnh Sơn La phối hợp với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, các bộ, ngành, doanh nghiệp đã lựa chọn nơi đây để tổ chức lễ hội.
Thủ tướng nêu rõ, sau hơn 35 năm thực hiện đường lối đổi mới, nhất là sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, khu vực nông thôn đã có những chuyển biến tích cực, từng bước công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân được nâng lên. Dịch COVID-19 diễn ra trong hơn 2 năm qua đã ảnh hưởng đến mọi mặt kinh tế - xã hội trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, ngành nông nghiệp đã thể hiện vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế và an ninh lương thực nước ta.
Việt Nam đã trở thành một trong những nước xuất khẩu nông lâm thủy sản hàng đầu trên thế giới với trị giá hơn 48 tỷ USD năm 2021, trong đó rau quả đóng góp gần 3,6 tỷ USD. Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy tính hiệu quả của việc chuyển đổi đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng cây ăn trái, trong đó Sơn La là một điểm sáng về phát triển cây ăn trái.
Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được chính thức triển khai trên phạm vi toàn quốc từ năm 2018 với trọng tâm là phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường trong nước và quốc tế. Đến nay, cả nước đã có gần 7.500 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, riêng Sơn La đã có 83 sản phẩm. Các sản phẩm OCOP đã nhanh chóng khẳng định vị thế, được thị trường đón nhận rất tích cực, giúp người nông dân mở rộng quy mô sản xuất, tăng giá trị sản phẩm, từ đó nâng cao đời sống tinh thần và vật chất.
Thủ tướng nhấn mạnh, những kết quả trên có được là nhờ sự cố gắng và nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền từ Trung ương đến địa phương; sự năng động, sáng tạo, vượt qua khó khăn, thách thức, dám nghĩ, dám làm, tư duy nhạy bén của người nông dân.
Tuy nhiên, ngành nông nghiệp nói chung và trái cây nói riêng vẫn còn những khó khăn, thách thức. Đó là nhiều loại giống cây trồng, vật tư đầu vào còn phụ thuộc vào nhập khẩu; vùng nguyên liệu chưa tập trung; quy mô sản xuất còn nhỏ và manh mún; công nghệ chế biến và bảo quản sau thu hoạch chưa phát triển; thị trường tiêu thụ thiếu ổn định và chưa đa dạng; yêu cầu về chất lượng sản phẩm ngày càng cao với các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe; phát thải khí metal gây ô nhiễm môi trường...
Hội nghị Trung ương 5 vừa qua đã thảo luận, cho ý kiến về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò, vị trí chiến lược trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; là cơ sở, lực lượng quan trọng để phát triển nhanh, bền vững kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam. Phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị.
Để phát triển nông nghiệp hiệu quả và gia tăng giá trị, ngành nông nghiệp nói chung và Sơn La nói riêng cần tập trung phát triển hệ sinh thái nông nghiệp, hệ sinh thái ngành trái cây; xây dựng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính; khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Đây là định hướng chiến lược phù hợp để phát huy tiềm năng, thế mạnh, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh khác biệt của tỉnh Sơn La và của vùng Tây Bắc và cụ thể hóa Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XIII về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Thủ tướng nêu rõ, để nông sản, trái cây, sản phẩm OCOP phát triển bền vững, chúng ta cần tập trung giải quyết 5 vấn đề căn bản là: xây dựng thương hiệu; quy hoạch và phát triển nguồn nguyên liệu; phát triển nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp chế biến, công nghệ bảo quản sau thu hoạch; hỗ trợ về vốn, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư thông qua xã hội hóa, hợp tác công - tư; phát triển và mở rộng thị trường, đẩy mạnh tham gia sâu vào chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế.
Ngành nông nghiệp đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước trong thời gian qua. Nhưng để khai thác, phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế và tiếp tục thực hiện tái cơ cấu nền nông nghiệp, chúng ta còn nhiều việc phải làm từ khâu quy hoạch, sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm để nông nghiệp Việt Nam có vị trí cao hơn trên bản đồ nông nghiệp thế giới. Tập trung phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng nông nghiệp, hạ tầng y tế, giáo dục, văn hóa cho khu vực nông thôn.
Thủ tướng tin tưởng rằng, truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, tích cực chủ động hội nhập, với ý chí “Không có việc gì khó - Chỉ sợ lòng không bền” và tinh thần “Bàn tay ta làm nên tất cả - Có sức người sỏi đá cũng thành cơm” của người nông dân Việt Nam; cùng với những chủ trương, chính sách đúng đắn, kịp thời của Đảng, Nhà nước; nông nghiệp, nông dân, nông thôn sẽ phát triển ngày càng vươn xa như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn khi lên thăm Nông trường Mộc Châu, Sơn La năm 1959: “Luôn luôn cố gắng; Khắc phục khó khăn; Tiến lên thật hăng; Làm tròn nhiệm vụ”.
Trước đó, cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm vùng sản xuất nông nghiệp tại xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La - Nơi trước đây người dân trồng ngô hiệu quả kinh tế thấp; thậm chí là vườn tạp; nay bà con trồng cây ăn quả như xoài, vải, mận, cam, bưởi… hiệu quả kinh tế cao gấp 20 lần so với trước. Trên những sườn đồi, núi đá, nay là những vườn cây trĩu quả.
Thủ tướng cho rằng, đây là minh chứng cho sự đổi mới tư duy, mạnh dạn đưa cây ăn quả lên sườn đồi; giúp người dân làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương, không phải đi làm ăn xa nhà; minh chứng cho sự thành công của đổi mới sáng tạo, biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành có thể.
Thủ tướng cũng thăm, kiểm tra tiến độ xây dựng Trung tâm Chế biến rau quả Doveco Sơn La, tại huyện Mai Sơn. Dự án có diện tích gần 9ha, với quy mô dự kiến 50.000 tấn sản phẩm/năm.
Tại đây, Thủ tướng cho biết, Sơn La nói riêng và các tỉnh khu vực Tây Bắc nói chung đang phát triển mạnh nông nghiệp theo hướng hàng hóa, đặc biệt là cây ăn quả. Để phát triển nông nghiệp cần quy hoạch vùng nguyên liệu, nâng cao năng suất lao động, nâng cao giá trị đầu tư, có hỗ trợ về vốn, mở rộng thị trường tiêu thụ và có công nghệ sau thu hoạch. Doveco đã đầu tư vào một trong những yếu tố cần cho phát triển nông nghiệp của Sơn La và vùng Tây Bắc, đó là công nghệ sau thu hoạch.
Thủ tướng mong Doveco tiếp tục mở rộng thêm các nhà máy để đa dạng hoá sản phẩm, nâng cao hiệu quả sử dụng đất của người nông dân. Các cấp chính quyền tỉnh Sơn La hối hợp, hỗ trợ doanh nghiệp để bảo đảm hài hoà lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.
