Theo một bài luận văn được công bố trực tuyến trên ấn phẩm học thuật quốc tế “Tạp chí Nghiên cứu Hô hấp” hồi đầu tháng 10, nhóm nghiên cứu của Học viện Môi trường thuộc Đại học Bắc Kinh do Giáo sư Yêu Mậu Thịnh (Yao Maosheng) dẫn dắt đã hợp tác với nhóm nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Quận Triều Dương, Bắc Kinh, nghiên cứu và phát triển thành công “hệ thống sàng lọc dấu vân tay hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong hơi thở ra không xâm lấn đối với người mắc Covid-19”. Hiện hệ thống này đã đăng ký bằng sáng chế quốc gia của Trung Quốc.

Theo ông Yêu Mậu Thịnh, xét nghiệm này có độ chính xác cao và có thể phân biệt giữa người mắc Covid-19, người khỏe mạnh và bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp khác.

Nghiên cứu được thực hiện trên 74 bệnh nhân Covid-19, 30 bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp khác, 87 nhân viên y tế và người khỏe mạnh. Nhóm nghiên cứu đã phân tích mẫu hơi thở ra của các đối tượng khác nhau và không khí xung quanh họ, xác định được 12 tín hiệu hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) sinh ra trong quá trình thở ra của người tham gia thử nghiệm. Những tín hiệu này được coi như những “dấu vân tay” độc nhất để sàng lọc và xác định những người mắc Covid-19 với những người khỏe mạnh và những bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp khác.

Theo đó, nồng độ propanol trong hơi thở ra của bệnh nhân Covid-19 và các bệnh đường hô hấp khác cao hơn hẳn so với những người khỏe mạnh, trong khi axeton qua đường thở được phát hiện ở bệnh nhân Covid-19 thấp hơn đáng kể so với những bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp khác và người khỏe mạnh.   

Khi xét nghiệm bằng phương pháp này không cần bất kỳ chất thử nào, người xét nghiệm chỉ cần dùng túi thở một lần và thở ra trong 30 giây là có thể hoàn thành việc thu mẫu. Sau khi thu được các mẫu hơi thở ra, hệ thống sẽ thiết lập mô hình 12 tín hiệu VOCs bằng thuật toán và cho kết quả sàng lọc nhanh nhất trong vòng 5-10 phút. Dựa trên mô hình dữ liệu hiện có, độ đặc hiệu và độ nhạy của xét nghiệm đã đạt hơn 95%.

Quy trình nhanh chóng và độ chính xác cao mang lại lợi thế cho phương pháp mới so với phương pháp xét nghiệm nhanh dựa trên kháng nguyên. Phương pháp mới cũng khá rẻ, khoảng 10 nhân dân tệ (1,5 USD) so với thử nghiệm axit nucleic có phí 80 nhân dân tệ như hiện nay ở Trung Quốc. So với xét nghiệm axit nucleic, phương pháp này không chỉ đơn giản, tiết kiệm thời gian mà còn rất kinh tế.

Theo ông Yêu Mậu Thịnh, xét nghiệm axit nucleic có lúc cho kết quả “âm tính giả” – một nguy cơ tiềm ẩn trong công tác phòng chống dịch, trong khi các VOCs có thể cho kết quả dương tính giả nhưng không có âm tính giả. Điều này khiến cách xét nghiệm mới có thể trở thành phương pháp lý tưởng để bổ sung cho việc xét nghiệm nhanh axit nucleic.

Hiện hệ thống sàng lọc không xâm lấn này đang có kế hoạch tăng lượng mẫu để tối ưu hóa và mở rộng thử nghiệm, nhằm tiến tới ứng dụng rộng rãi./.