Đó là ý kiến của ông Huỳnh Trung Khánh, cố vấn cấp cao Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA), khi trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động về những bước đi ổn định thị trường vàng của Ngân hàng Nhà nước sau một tuần triển khai phương án mới.

* Phóng viên: Sau một tuần Ngân hàng Nhà nước triển khai phương án ổn định thị trường vàng, giá vàng miếng SJC tiếp tục giảm thêm 6 triệu đồng/lượng. Ông nhận định gì về giải pháp này?

- Ông HUỲNH TRUNG KHÁNH: Bước đầu, giải pháp Ngân hàng Nhà nước bán vàng miếng SJC thông qua 4 ngân hàng thương mại quốc doanh và Công ty SJC để bán vàng trực tiếp cho người dân nhằm thực hiện lộ trình thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng quốc tế ở mức phù hợp đã đạt hiệu quả.

Đây là chủ trương cần thiết, phù hợp, rất quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Đến nay, giá vàng miếng SJC đã thu hẹp với giá thế giới còn khoảng 4-6 triệu đồng/lượng từ mức kỷ lục 17-18 triệu đồng vài tuần trước. Bước đầu, giải pháp này đã phát huy tác dụng; kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục giải pháp bán vàng cung ứng ra thị trường để giữ chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới khoảng 3-4 triệu đồng hoặc thấp hơn.

* Nhu cầu mua vàng của người dân vẫn cao nhưng chưa tiếp cận được, vậy ông thấy giải pháp này có cần cải thiện?

- Thị trường đang quan tâm Ngân hàng Nhà nước đã bán ra bao nhiêu lượng vàng trong tuần qua để có thể hình dung quy mô và đề xuất giải pháp sát sườn, phù hợp. Bên cạnh mặt tích cực thì vẫn có một vài tình huống cần tiếp tục giải quyết, như việc vàng 2 giá - tức xuất hiện giá vàng miếng SJC trên thị trường cao hơn giá vàng bán ra từ các ngân hàng thương mại và Công ty SJC. Ở nhiều địa phương khác trên cả nước, người dân cũng có nhu cầu mua vàng miếng SJC nhưng chưa tiếp cận được, vì chủ yếu vàng đang bán ở Hà Nội và TP HCM.

Do đó, nếu tiếp tục giải pháp bán vàng miếng trực tiếp, có thể mở rộng thêm mạng lưới để người dân các tỉnh, thành khác, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, cũng có thể tiếp cận để được mua vàng miếng SJC. Các ngân hàng thương mại cần tiến tới việc mua vàng để khuyến khích người dân chuyển đổi vốn bằng vàng cho đầu tư phát triển.

Ngoài Công ty SJC, có thể triển khai thêm hoạt động bán vàng miếng cho một số công ty được cấp giấy phép mua - bán, chỉ để trực tiếp bán cho người dân. Tăng nguồn cung, tăng số lượng đơn vị tham gia bán vàng sẽ góp phần hạ nhiệt thị trường.

* Tính từ vùng đỉnh 92,4 triệu đồng/lượng hồi đầu tháng 5, giá vàng SJC đã giảm tới 15 triệu đồng. Vậy có phải mua vàng lúc này là rủi ro?

- Vàng đang là một trong những kênh đầu tư. Hiện giá vàng miếng SJC được bán ra 76,98 triệu đồng/lượng, tương đương vùng giá đầu tháng 1-2024. Nếu tính trong 5 tháng đầu năm, giá vàng đã tăng khoảng 17%-19% khi lập đỉnh ở vùng 90-92 triệu đồng. 

So với các kênh đầu tư khác như gửi tiết kiệm, bất động sản hoặc chứng khoán thì vàng vẫn hấp dẫn hơn, nên thu hút dòng tiền nhàn rỗi chảy vào. Song, đó là khi vàng sinh lời tốt và kỳ vọng còn tăng cao. Ngược lại, khi giá vàng giảm mạnh và nhanh như vừa qua, dòng tiền có thể trở lại các kênh đầu tư truyền thống, như gửi tiết kiệm.

* Để kiểm soát và bình ổn thị trường vàng, về lâu dài cần giải pháp gì, thưa ông?

- Sau khi giá vàng trong nước đã thu hẹp với giá thế giới ở mức phù hợp, việc triển khai giải pháp lâu dài, căn cơ hơn như sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng là cần thiết. Thế nhưng, sửa như thế nào, có bỏ độc quyền vàng miếng SJC, bỏ độc quyền thương hiệu SJC hay ứng xử ra sao với vàng, là vấn đề cần tính toán và trao đổi. Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam dự kiến sẽ tổ chức hội thảo để lắng nghe ý kiến chuyên gia trong nước và nước ngoài, các bộ, ngành liên quan và Ngân hàng Nhà nước để thống nhất kiến nghị giải pháp sửa đổi Nghị định 24 phù hợp với thị trường.

Trong các giải pháp, có ý kiến đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng, như mô hình Sàn Giao dịch vàng Thượng Hải - Trung Quốc. Đây là sàn giao dịch vàng lớn nhất thế giới, đã hoạt động khoản 20 năm qua và phát huy hiệu quả. Trước năm 2002, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc từng ấn định giá vàng hằng ngày để kiểm soát thị trường. Sau khi có Sàn Giao dịch vàng Thượng Hải thì giải pháp này đã bỏ.

Việt Nam có thể tham khảo bằng cách cho thí điểm một vài ngân hàng thương mại - đi cùng việc kiểm soát chặt và có quy trình bài bản, tránh trường hợp nhiều sàn vàng hoạt động bát nháo như trong quá khứ. Giải pháp nào cũng cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, phù hợp thông lệ quốc tế và bối cảnh thị trường hiện nay.

* Theo ông, thay vì chỉ kỳ vọng giá tăng và xếp hàng mua như những ngày qua, người dân cần ứng xử với vàng thế nào?

- Vàng là một kênh đầu tư nhưng là trong dài hạn, từ 6 tháng trở lên. Dù là kênh đầu tư thì trong danh mục cũng không nên mua hết vàng, mà chỉ nên mua khoảng 20%-30% tổng vốn đầu tư. Mua để dành thì hợp lý, còn mua "lướt sóng" thời điểm này là rất rủi ro, chưa kể diễn biến của giá vàng thế giới trong ngắn hạn đang đi xuống.

Theo tôi, với quyết tâm ổn định thị trường vàng, xử lý chênh lệch giá vàng trong nước với thế giới của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, giá vàng miếng SJC sẽ khó lập đỉnh trở lại vùng 90-92 triệu đồng/lượng trong ngắn hạn.