Theo Bộ Y Tế, ước tính có khoảng 480.000 người chuyển giới tại Việt Nam. Do các định kiến trong xã hội, người chuyển giới thường phải đối mặt với sự kỳ thị và phân biệt đối xử trong cuộc sống hàng ngày trên nhiều phương diện. Đặc biệt là khi họ thực hiện các thủ tục y tế, hành chính hay xin việc làm. Điều này đòi hỏi một sự thay đổi nhận thức cộng đồng cũng như các khung pháp lý hiệu quả đảm bảo quyền của người chuyển giới.

Để đáp ứng sự cần thiết nâng cao nhận thức của cộng đồng, Cơ quan Liên Hợp Quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ (UN Women), Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) và Trung tâm hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) đã phối hợp tổ chức toạ đàm “Lấy ý kiến xây dựng dự thảo Luật chuyển đổi giới tính”, ngày 26/8. Toạ đàm có sự tham gia bà Nguyễn Thị Kim Thúy, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội của Quốc hội.

Lấy ý kiến xây dựng dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính

Tại toạ đàm, bà Elisa Fernandez Saenz, Trưởng đại diện UN Women Việt Nam đánh giá cao nỗ lực của Bộ Y tế trong việc xây dựng Luật chuyển đổi giới tính. Điều này thể hiện tầm nhìn của lãnh đạo Việt Nam, phù hợp với xu hướng quốc tế, đảm bảo nguyên tắc “không để ai bị bỏ lại phía sau” của Chương trình nghị sự 2030 về các Mục tiêu phát triển bền vững.

Bà Elisa Fernandez Saenz, Trưởng đại diện UN Women Việt Nam đánh giá cao nỗ lực của Bộ Y tế trong việc xây dựng Luật chuyển đổi giới tính.

Thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều bước tiến trong việc xoá bỏ kỳ thị đối với cộng đồng người chuyển giới, trong đó phải kể đến điều 37 của Bộ luật Dân sự (sửa đổi năm 2015) đã công nhận quyền được chuyển đổi giới tính.

Tuy nhiên, vì chưa có khung pháp lý cụ thể về việc chuyển đổi giới tính, người chuyển giới tại Việt Nam vẫn phải đi nước ngoài hoặc tới các cơ sở khám, chữa bệnh bất hợp pháp để thực hiện các can thiệp y tế, gây ra nhiều hệ lụy về vấn đề sức khỏe, tính mạng của người chuyển giới.

Cuối tháng 6 vừa qua, Bộ Y tế đã báo trình Chính phủ về Hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính. Nếu được xây dựng và thông qua, Luật Chuyển đổi giới tính sẽ là cơ sở pháp lý để người có mong muốn chuyển đổi giới tính thực hiện được quyền chuyển đổi giới tính theo quy định tại Điều 37 của Bộ luật Dân sự năm 2015; bảo đảm cho người chuyển đổi giới tính được sống đúng với giới tính mà họ mong muốn.

Trên cơ sở đó, tham gia góp ý, 2 chuyên gia quốc tế là bà Alba Rueda, Đặc phái viên về Xu hướng tính dục và Bản dạng Giới của Argentina và bà Ahbina Aher, nhà hoạt động về quyền của người chuyển giới tại Ấn Độ đã chia sẻ bài học, kinh nghiệm trong việc xây dựng và thi hành luật, chính sách liên quan tới người chuyển giới.

Cùng với đó, với kinh nghiệm nhiều năm trong việc xây dựng và thi hành Luật Bản dạng giới 2012 tại Argentia, một trong những bộ luật tiến bộ nhất thế giới về quyền của người chuyển giới, bà Alba đã đưa ra những góc nhìn mới mẻ và những điểm cần được quan tâm, ưu tiên trong dự thảo Luật chuyển đối giới tính tại Việt Nam.

Buổi toạ đàm cũng có sự tham gia của đại diện cộng đồng người chuyển giới trình bày quan điểm, góp ý cho dự thảo Luật chuyển đối giới tính.

Bà Nguyễn Thị Kim Thúy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội khẳng định, những năm vừa qua, Việt Nam đã có một số bước tiến trong việc bảo đảm các quyền của người đồng tính, song tính, chuyển giới. Cụ thể là: Hiến pháp quy định công dân nam, nữ bình đẳng về mọi mặt; Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền và cơ hội bình đẳng giới; nghiêm cấm phân biệt đối xử về giới (Điều 26); Năm 2014, Luật Hôn nhân và Gia đình được sửa đổi, trong đó bỏ quy định cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính.

Năm 2015, Bộ luật Dân sự được sửa đổi, bỏ quy định cấm phẫu thuật chuyển đổi giới tính với những người đã hoàn thiện về mặt giới tính, đồng thời hợp pháp hóa quyền chuyển đổi giới tính…Đặc biệt, Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2025 lần đầu tiên đưa vào mục tiêu tỷ lệ tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có ít nhất một cơ sở y tế cung cấp thí điểm dịch vụ chăm sóc sức khỏe dành cho người đồng tính, song tính.