Nhiều hộ chi trả tăng, ngược lại nhiều hộ chi trả giảm

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa đề xuất Bộ Công Thương về cơ chế và lộ trình áp dụng giá điện 2 thành phần.

Theo đó, giá điện 2 thành phần bao gồm giá công suất và giá điện năng, tức là số tiền phải trả cho phần công suất đăng ký sử dụng và lượng điện năng tiêu thụ thực tế, thay vì chỉ tính theo lượng điện tiêu thụ thực tế như hiện nay.

Trao đổi với Lao Động, ông Trần Việt Hòa - Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho hay, Đề án "Nghiên cứu, xây dựng lộ trình áp dụng giá điện hai thành phần" sẽ bắt đầu triển khai trên từng tệp khách hàng.

Biểu giá điện 2 thành phần phản ánh đầy đủ các chi phí sản xuất kinh doanh điện và có điều tiết giá để không thay đổi giá điện bình quân được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Kết quả tính toán thể hiện rõ hiệu quả của giá điện 2 thành phần khi duy trì doanh thu không đổi, nhưng nhiều hộ chi trả tăng và ngược lại nhiều hộ chi trả giảm so với mức chi trả hiện hành với cùng một sản lượng, một cơ cấu tiêu dùng.

Điều đó có nghĩa là chế độ sử dụng điện của khách hàng ảnh hưởng rất nhiều đến đơn giá họ phải trả, buộc họ phải luôn quan tâm điều chỉnh phù hợp, mang lại hiệu quả từ hai phía, cung ứng điện và tiêu dùng điện.

Không còn tình trạng cào bằng

Chuyên gia Hội đồng năng lượng Việt Nam có những đánh giá và gợi ý ban đầu về vấn đề này. Theo đó, giá điện 1 thành phần (chỉ tính phần điện năng) hiện được áp dụng tại nước ta có ưu điểm là đơn giản, nhưng không phản ánh đúng chi phí người tiêu dùng gây ra cho hệ thống.

Việc áp dụng thêm giá công suất (bên cạnh việc tính lượng điện năng tiêu thụ) sẽ góp phần khuyến khích khách hàng sử dụng điện hiệu quả, từ đó nâng cao hệ số phụ tải điện, tiết kiệm được tiền điện, giúp giảm việc đầu tư công suất nguồn và mở rộng lưới điện.

Đối với những khách hàng đăng ký công suất lớn hơn so với nhu cầu sử dụng thực tế, ngành điện sẽ thu hồi được cả chi phí đầu tư.

"Trong bối cảnh các công ty điện lực đã áp dụng công tơ điện tử, đặc biệt là khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất, kinh doanh, việc triển khai giá bán điện theo công suất và điện năng là cần thiết nhằm đảm bảo giá điện phản ánh đúng, đủ chi phí", Hội đồng Năng lượng Việt Nam đánh giá.

Theo Hội đồng Năng lượng Việt Nam, giá điện 2 thành phần sẽ đem lại sự công bằng cho người sử dụng điện (khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất, kinh doanh), thúc đẩy khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Đối với khách hàng sinh hoạt, giá công suất dưới dạng phí công tơ sẽ loại bỏ sự phiền toái do công ty điện lực cắt điện khi không sử dụng điện một thời gian dài.

Để thử nghiệm, chuyên gia Hội đồng Năng lượng Việt Nam gợi ý, EVN có thể áp dụng giá công suất hàng tháng thấp hơn chi phí thực cho đầu tư cấp điện mỗi kVA (đơn vị đo lường công suất biểu kiến) cho khách hàng, sao cho giá điện năng không cần giảm nhiều so với khách hàng chưa áp dụng giá 2 thành phần.

Với giá điện 2 thành phần, theo EVN, hóa đơn tiền điện mà người tiêu dùng phải thanh toán sẽ bao gồm chi phí trả cho công suất sử dụng (bản chất là chi phí cố định của quá trình cung ứng điện) và phần trả cho điện năng tiêu dùng (tức là phần chi phí biến đổi).

Việc áp dụng phương án giá điện 2 thành phần, theo đánh giá tại đề án, với các hộ ngoài sinh hoạt, mức chi phí sử dụng điện của các hộ sẽ khác nhau.

Ví dụ, hai hộ sử dụng điện cho ngoài sinh hoạt có cùng mức sản lượng 275.000kWh/năm nhưng chế độ sử dụng điện khác nhau. Nếu áp dụng biểu giá hiện hành, hai hộ này cùng trả một mức hóa đơn. Tuy nhiên nếu áp theo biểu giá 2 thành phần, khi hộ có hệ số phụ tải lớn (hệ số phụ tải càng cao nghĩa là phụ tải sử dụng năng lượng càng hiệu quả, giúp tiết kiệm điện năng tốt hơn - PV) sẽ trả chi phí tiền điện ít hơn (do giảm được chi phí công suất).