Đã có nhiều ý kiến cho rằng việc đếm số ca nhiễm mới không còn cần thiết, quan trọng hơn tập trung nâng cao công tác điều trị để giảm tỷ lệ tử vong.
Ngày 21-2, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đã ký Công văn số 762 (thay thế Công văn số 10696) về việc cách ly y tế đối với F0 và F1. Đã là F0 nhất định phải điều trị, nhưng F1 còn đáng bận tâm lắm không?
Trong công văn mới, Bộ Y tế lưu ý việc xác định F1 phải thực hiện theo quy định tại Công văn số 11042 ban hành ngày 29-12-2021. Nghĩa là F1 thuộc 4 trường hợp, cách ly gồm người có tiếp xúc cơ thể trực tiếp (bắt tay, ôm, hôn, tiếp xúc trực tiếp với da, cơ thể...) với F0 trong thời kỳ lây truyền; người đeo khẩu trang có tiếp xúc, giao tiếp trong vòng 2m hoặc trong cùng không gian hẹp, kín và tối thiểu trong thời gian 15 phút với F0 trong thời kỳ lây truyền; người không đeo khẩu trang có tiếp xúc, giao tiếp gần trong vòng 2m hoặc ở trong cùng không gian hẹp kín với F0 trong thời kỳ lây truyền; người trực tiếp chăm sóc, khám và điều trị F0 không sử dụng đầy đủ các phương tiện phòng hộ cá nhân.
Bộ Y tế cẩn thận với các trường hợp F1 cũng là trách nhiệm đáng hoan nghênh. Thế nhưng, Nghị quyết 128 đã thực sự phát huy tác dụng kích hoạt cuộc sống trở lại bình thường mới để đảm bảo sinh hoạt và sản xuất, thì làm cách nào để truy vết F1. Nếu quay lại cách thức truy vết F1 rầm rộ và tốn kém e rằng không còn phù hợp. Do đó, F1 phải được xác định từ thái độ vì bản thân và vì người khác của F0. Khi đã có kết quả dương tính, F0 có nhiệm vụ thông báo cho những trường hợp từng tiếp xúc gần để nhắc nhở họ đã là F1 nhằm chủ động ứng phó kịp thời.
Công văn mới của Bộ Y tế yêu cầu cách ly với F1 khá chi tiết. Đối với F1 đã tiêm đủ ít nhất 2 liều vaccine Covid-19 (trong đó liều cuối cùng tiêm trong thời gian ít nhất 14 ngày hoặc đã khỏi bệnh Covid-19 trong vòng 3 tháng tính đến thời điểm được xác định là F1), thực hiện cách ly 5 ngày tại nhà, nơi lưu trú hoặc các khu vực đủ điều kiện cách ly khác. Đồng thời xét nghiệm Covid-19 vào ngày cách ly thứ 5. Nếu kết quả âm tính, tiếp tục tự theo dõi sức khỏe trong 5 ngày tiếp theo. Như vậy, so với trước đây, số ngày cách ly tại nhà với F1 đã tiêm đủ vaccine được rút ngắn từ 7 ngày còn 5 ngày, số lần xét nghiệm cũng giảm từ 2 lần (lần 1 khi bắt đầu thực hiện cách ly, lần 2 vào ngày thứ 7) xuống 1 lần.
Còn đối với F1 chưa tiêm đủ liều hoặc chưa tiêm vaccine phòng Covid-19, Bộ Y tế đề nghị cách ly 7 ngày tại nhà, nơi lưu trú hoặc các khu vực đủ điều kiện cách ly khác; xét nghiệm Covid-19 vào ngày cách ly thứ 7 với cách thức xét nghiệm như trên. Nếu kết quả âm tính, tiếp tục tự theo dõi sức khỏe trong 3 ngày tiếp theo. Nếu sức khỏe có dấu hiệu bất thường (sốt, ho, đau họng, mệt mỏi, ớn lạnh, giảm hoặc mất vị giác, giảm hoặc mất khứu giác, tiêu chảy, khó thở, viêm đường hô hấp...) cần báo cho cơ quan y tế để theo dõi, xét nghiệm và xử trí theo quy định.
Rút ngắn thời gian cách ly đối với F1 cũng là động thái tích cực trong bối cảnh bình thường mới. Tuy nhiên, xử lý F1 trong cộng đồng chỉ đạt hiệu quả tuyệt đối khi mỗi người dân đều có ý thức bảo vệ sức khỏe cá nhân trong quá trình “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”. Xử lý F1 ở cơ quan và công xưởng tương đối đơn giản, nhưng xử lý F1 ở trường học thì sao? Phải thừa nhận một thực tế các đơn vị giáo dục đang rất lúng túng khi cho học sinh trở lại trường học. Không thể nay học trực tiếp mai học trực tuyến, do không thể lường trước sự xuất hiện của F0 và sự ảnh hưởng của F1.
Nếu một lớp học có F0 thì sao? Bộ Y tế sau khi trao đổi với Bộ Giáo dục - Đào tạo đã đưa ra hướng dẫn: Giáo viên chủ nhiệm cho học sinh ngồi yên tại chỗ. Cán bộ y tế trường học và Ban chỉ đạo/Tổ an toàn phòng, chống dịch Covid-19 của nhà trường, cán bộ y tế cấp xã tổ chức điều tra xác định các trường hợp F1 theo hướng dẫn của ngành y tế. Nếu không phải là F1 và kết quả xét nghiệm kháng nguyên nhanh âm tính, cho những học sinh này đi học trở lại bình thường.
Nếu là F1 và kết quả xét nghiệm kháng nguyên nhanh âm tính, cách ly, theo dõi sức khỏe tại nhà, nơi lưu trú 5 ngày và xét nghiệm (RT-PCR hoặc kháng nguyên nhanh) ngày thứ 5 đối với những học sinh là F1 và đã tiêm đủ ít nhất 2 liều vaccine phòng Covid-19 theo quy định, liều cuối cùng tiêm trong thời gian ít nhất 14 ngày, hoặc đã khỏi bệnh Covid-19 trong vòng 3 tháng tính đến thời điểm được xác định là đối tượng F1. Các trường hợp có kết quả xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2 vào ngày thứ 5 được đi học trực tiếp trở lại, nhà trường và phụ huynh học sinh tiếp tục theo dõi sức khỏe cho học sinh trong 5 ngày tiếp theo và hướng dẫn học sinh thực hiện nguyên tắc 5K…
Bộ Y tế lưu ý trong quá trình cách ly, theo dõi sức khỏe, nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như ho, sốt, khó thở, đau rát họng, mất vị giác… hoặc triệu chứng nghi ngờ khác, thông báo ngay cho trạm y tế cấp xã, nhà trường để theo dõi và xử trí theo quy định. Riêng đối với khối mầm non, nhà trẻ, nhóm trẻ, nếu trong lớp học có 1 ca xét nghiệm kháng nguyên nhanh dương tính với virus SARS-CoV-2 (F0) cho toàn bộ trẻ trong lớp đó cách ly, theo dõi sức khỏe tại nhà, nơi lưu trú 7 ngày và xét nghiệm (RT-PCR hoặc kháng nguyên nhanh) vào ngày thứ 7. Các trường hợp có kết quả xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2 vào ngày thứ 7 được đi học trực tiếp trở lại, phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm tiếp tục theo dõi sức khỏe cho trẻ.
Như vậy, khi số ca F0 tăng lên số ca F1 vẫn là nỗi lo đối với nhiều người. Khái niệm F1 ngỡ không còn tồn tại trong bối cảnh thích ứng bình thường mới, nay được cơ quan chuyên môn nhắc lại. Phải chăng, cơ quan chuyên môn vẫn cảm thấy có vài rắc rối chưa thể tháo gỡ trong việc xử lý F1 giữa bối cảnh bình thường mới?
