Xuất siêu 10,6 tỷ USD, nhiều mặt hàng lập kỷ lục

Thông tin từ Bộ Công Thương, 11 tháng năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa ước đạt 673,8 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước, vượt kết quả năm 2021 (668,5 tỷ USD). Trong đó, xuất khẩu ước đạt 342,2 tỷ USD tăng 13,4%; nhập khẩu ước đạt 331,6 tỷ USD, tăng 10,1%. Như vậy, tính chung 11 tháng năm 2022, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 10,6 tỷ USD.

Đáng chú ý, trong 11 tháng năm 2022, Việt Nam có 35 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 93,7% tổng kim ngạch xuất khẩu; trong số này có 8 mặt hàng xuất khẩu đạt trên 10 tỷ USD.

Tiêu biểu nhất trong nhóm hàng nông sản phải kể đến thủy sản. Trong 11 tháng, lần đầu tiên xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt kim ngạch 10 tỷ USD, dự kiến đến cuối năm 2022 con số này có thể đạt mức 11 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu tôm đạt 4,3 tỷ USD (tăng 30%), xuất khẩu cá tra hơn 2 tỷ USD (tăng 80% so với cùng kỳ năm 2021).

Tổng Thư ký Hiệp hội Thủy sản Việt Nam (VASEP) Trương Đình Hòe cho biết, với kết quả trên, ngành thủy sản đã về đích trước hẹn so với mục tiêu Thủ tướng Chính phủ đặt ra là đạt 10 tỷ USD vào năm 2025. Đây có thể xem là dấu mốc lịch sử quan trọng đối với ngành thủy sản nước nhà.

Hay như gỗ và sản phẩm gỗ xuất khẩu đạt 14,6 tỷ USD trong 11 tháng. Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Đỗ Xuân Lập chia sẻ, theo thông lệ, những tháng cuối năm xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ thường cao hơn so với đầu năm do nhu cầu hoàn thiện, sửa sang, trang trí lại nội thất tăng cao tại nhiều thị trường xuất khẩu chính. Vì vậy, mục tiêu xuất khẩu 16,5 tỷ USD của ngành gỗ trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Đánh giá về bức tranh xuất nhập khẩu hàng hóa, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cho rằng, kết quả xuất nhập khẩu trong thời gian qua là minh chứng cho thấy DN Việt đã và đang tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do (FTA).

Đơn cử, với Hiệp định Đối tác toàn diện xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), sau 3 năm thực thi, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường trong khối tăng trưởng lên đến 75 - 100%. Nhóm điện thoại và linh kiện, nhóm điện tử và máy vi tính, máy móc, phụ tùng, dệt may, da giày… là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang khu vực này.

Còn với Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), tận dụng ưu đãi của EVFTA, nhiều sản phẩm chủ lực của Việt Nam đã xuất khẩu sang EU với mức tăng trưởng cao, đặc biệt là một số nhóm hàng như: Sắt thép (tăng trưởng 200%), cà phê (tăng trưởng 75,2%), hạt tiêu (tăng trưởng 55,8%).

Nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp

Để thúc đẩy xuất khẩu tháng cuối năm, Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn trực thuộc triển khai các nhóm giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu, tăng cường quản lý nhập khẩu phù hợp, bảo đảm cán cân thương mại hài hoà, bền vững.

Song song với đó, đẩy mạnh khai thác các hiệp định thương mại tự do đã ký kết; phát huy tốt vai trò của hệ thống cơ quan thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để mở rộng, đa dạng hoá thị trường và mặt hàng xuất khẩu. Cùng với đó, thúc đẩy tạo thuận lợi hoá thương mại, hỗ trợ thông tin thị trường; đồng thời tháo gỡ rào cản để DN thâm nhập các thị trường mới, cũng như cảnh báo sớm nguy cơ các vụ kiện phòng vệ thương mại cho DN.

Đưa ra các giải pháp cụ thể, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định, trong tháng cuối năm, Bộ sẽ tập trung hỗ trợ DN trong việc tìm kiếm nguồn cung nguyên vật liệu thay thế với giá cả phù hợp để đảm bảo đủ nguyên, nhiên, vật liệu phục vụ sản xuất và tiêu dùng chuẩn bị cho mùa mua sắm cao điểm cuối năm.

Mặt khác, Bộ tập trung hỗ trợ DN khai thác tốt các FTA đã ký kết để tăng tốc sản xuất, xuất khẩu. Đặc biệt, việc tạo thuận lợi trong thực hiện các thủ tục hành chính đối với DN bằng việc ứng dụng số hóa trong giải quyết thủ tục như: Thủ tục hoàn thuế, thủ tục thông quan xuất nhập khẩu, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O).

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, giải pháp để hỗ trợ DN và nền kinh tế chính là tiếp tục giữ ổn định tỷ giá giữa đồng VND với đồng USD. Bởi, với giải pháp này, Việt Nam sẽ giữ ổn định được hơn 70% các hợp đồng xuất nhập khẩu.

Đặc biệt, thách thức từ những biện pháp phòng vệ thương mại mà nhiều nước áp đặt cho hàng hoá xuất khẩu, trong đó có các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ; kể cả những nguy cơ rủi ro đến từ việc lừa đảo… đòi hỏi các DN phải chủ động tìm hiểu, cập nhật thông tin để lường trước và có phương án ứng phó kịp thời, nhất là trong giai đoạn cuối năm khi mà hoạt động xuất nhập khẩu được gia tăng, đẩy mạnh hơn.